Με αφορμή την εορτή της Ιεράς Εικόνος της Παναγίας Τριχερούσης, θα γίνει αύριο Σάββατο 03/12 στις 18.00 μμ (- 00.30 πμ) Ιερά Αγρυπνία στην Ιερά Μονή Προφήτη Ηλία.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΤΗΣ ΕΙΚΟΝΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΤΡΙΧΕΡΟΥΣΗΣ
Η θαυματουργή αυτή εικόνα είναι συνδεδεμένη με το όνομα του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού, ο οποίος την είχε στην κατοχή του την εποχή που υπηρετούσε ως γραμματέας για τις χριστιανικές υποθέσεις στο Χαλίφη της Δαμασκού Ουαλίδ (705-715). Την εποχή εκείνη εμφανίστηκε στο Βυζάντιο η αίρεση της Εικονομαχίας, που γρήγορα εξαπλώθηκε σε όλη την Ανατολή.
Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός, άνθρωπος ευσεβής και γνώστης ακριβής των δογμάτων της πίστεώς μας, αντιμετώπισε όσο κανείς άλλος τους Εικονομάχους, γεγονός που προκάλεσε πικρία και αγανάκτηση στον Εικονομάχο αυτοκράτορα του Βυζαντίου, Λέοντα τον Ίσαυρο.
Ο Λέων έχοντας ικανό καλλιγράφο στην αυλή του, συγκέντρωσε ιδιόχειρες επιστολές του Δαμασκηνού και διέταξε να πλαστογραφηθεί ο γραφικός του χαρακτήρας και να φτιαχτεί επιστολή που να αποστέλλεται τάχα στον ίδιο τον αυτοκράτορα και να αποκαλύπτονται σχέδια αλώσεως της Δαμασκού. Αυτή την πλαστογραφημένη επιστολή, ως δήθεν ανήκουσα στον Άγιο Ιωάννη το Δαμασκηνό, έστειλε ο Ίσαυρος στο Χαλίφη Ουαλίδ, σε ένδειξη φιλίας κι εμπιστοσύνης.
Ο Χαλίφης, μόλις την έλαβε, διέταξε αμέσως να αποκοπεί το δεξί χέρι του Ιωάννη και να κρεμαστεί στην κεντρική πλατεία της Δαμασκού. Ο Άγιος το ίδιο βράδυ, μέσω των φίλων του Χαλίφη, παρεκάλεσε να του δοθεί το χέρι του και όταν το έλαβε, το προσάρμοσε στο υπόλοιπο τμήμα και γονάτισε μπροστά στη Θεομητορική του εικόνα παρακαλώντας θερμώς να του ιατρεύσει το χέρι για να συνεχίσει να γράφει υπερασπιζόμενος την προσκύνηση των Ιερών Εικόνων.
Αφού αποκοιμήθηκε από την κούραση και την κακοπάθεια βλέπει τη Θεοτόκο να τον διαβεβαιώνει για τη θεραπεία του και να τον παροτρύνει να συνεχίσει το Ορθόδοξο έργο του. Ξυπνώντας ο Άγιος βρέθηκε υγιής ενώ στο σημείο τομής του χεριού του είχε μείνει μόνο μία αιματώδης γραμμή, ως ενθύμιο του παθήματός του και της θαυματουργικής επεμβάσεως της Θεοτόκου.
Ο Άγιος από χαρά κι ευγνωμοσύνη προς την Παναγία, προσάρτησε στο κάτω μέρος της ιερής εικόνος αργυρό ομοίωμα του αποκοπέντος χεριού του και γι’ αυτό η εικόνα αυτή επικράτησε να λέγεται «Τριχερούσα».
Το θαύμα αυτό στάθηκε αφορμή όχι μόνο να του ζητήσει συγγνώμη ο Χαλίφης και να αποκαλυφθεί η σκευωρία του αυτοκράτορα Λέοντα αλλά και να εγκαταλείψει τα εγκόσμια ο Άγιος και να γίνει μοναχός. Την ιερά εικόνα την αφιέρωσε στη Μονή του Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου, όπου και παρέμεινε ως τον 13ο αι., οπότε και δωρήθηκε στον Αρχιεπίσκοπο Σερβίας Σάββα όταν επισκέφθηκε τη Μονή. Αυτός με τη σειρά του την αφιέρωσε στη Σέρβικη Μονή του Χιλανδαρίου, όπου και παρέμεινε έως το έτος 1347.
Στα τέλη του 14ου αι. η εικόνα της Τριχερούσης βρέθηκε στη Σέρβικη Μονή της Στουντένιτσας, όπου την αφιέρωσε ο Σέρβος Κράλης Δουσάν , ο οποίος την είχε πάρει ως ευλογία από τη Μονή Χιλανδαρίου. Στις αρχές του 15ου αι. η Μονή της Στουντένιτσας δέχθηκε επίθεση από τους Τούρκους. Οι πατέρες της Μονής, για να μη συληθεί η ιερή εικόνα, την έδεσαν στη ράχη ενός ημιόνου, ο οποίος με θεία καθοδήγηση διέσχισε τη Σερβία κι έφθασε στο Άγιον Όρος, όπου και σταμάτησε λίγο πριν τη Μονή Χιλανδαρίου. Η εικόνα της Παναγίας της Τριχερούσης βρίσκεται από τότε στο καθολικό της Μονής, επιτελώντας πλειάδα θαυμάτων σε αυτούς που την επικαλούνται.
Πιστό αντίγραφο της πανσέπτου εικόνος που φυλάσσεται στο Άγιον Όρος, ιστορημένο από τον οσιώτατο αγιορείτη μοναχό, γέροντα Δανιήλ Κατουνακιώτη, κατέχει εξέχουσα θέση στο καθολικό της Ιεράς Μονής Προφήτου Ηλιού Θήρας. Η αγία εικόνα, από τη στιγμή της ελεύσεώς της στη Μονή (11 Δεκεμβρίου 1998), αποτελεί μία από τις απτές αποδείξεις της κυριαρχικής παρουσίας στο Όρος του Προφήτη Ηλία και σε όλο το νησί, της Κυρίας μας Θεοτόκου. Αποτελεί, επίσης, δεσμό ενότητας των πιστών της Σαντορίνης με το Περιβόλι της Παναγίας, το Άγιον Όρος.
Σε ανάμνηση της αφιερώσεως της ιεράς εικόνος στο νησί, καθιερώθηκε ετήσιος εορτασμός με αγρυπνία στις 4 Δεκεμβρίου, ημέρα της εορτής και του Αγίου Ιωάννου του Δαμασκηνού.
