Καλοκαίρι, περί τον Ιούνιο
ή έστω αρχές Ιουλίου συνέβη η μεγάλη έκρηξη του ηφαιστείου της
Θήρας, που κατέστρεψε ολοσχερώς τον προϊστορικό οικισμό του
Ακρωτηρίου ενώ οι συνέπειές της επεκτάθηκαν σε όλο το Αιγαίο και
τη Μικρά Ασία. Αυτά είναι τα αποτελέσματα μίας νέας έρευνας που
έγινε από την αρχαιολόγο κυρία Εύα Παναγιωτακοπούλου, ειδική
στα απολιθωμένα έντομα στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου. Γιατί την
αποκάλυψη κάνει στην ουσία ένα έντομο. Ενα σκαθάρι φασολιών
συγκεκριμένα, που βρέθηκε κατά την ανασκαφή του Ακρωτηρίου μέσα σε
ένα δοχείο με μοσχομπίζελα. Στην πρόσφατη μελέτη λοιπόν της
επιστημονικής ομάδας της αρχαιολόγου, που δημοσιεύτηκε στο τελευταίο
τεύχος του περιοδικού Naturwissenschaften αυτοί οι δύο πρώτοι μήνες του καλοκαιριού είναι
οι μόνοι κατά τους οποίους το έντομο αυτό θα είχε τη δυνατότητα να
προσβάλει τη σοδειά και να καταλήξει σε αποθηκευτικό χώρο.
«Υπάρχει μόνο ένα μικρό διάστημα από την αρχή ως τα μέσα του καλοκαιριού, ακριβώς μετά το αλώνισμα, που θα μπορούσε να δικαιολογεί τη συγκέντρωση των εντόμων που βρήκαμε», εξηγεί μάλιστα η κυρία Παναγιωτακοπούλου. Τα έντομα εξάλλου βρέθηκαν σε διάφορα στάδια του κύκλου της ζωής τους, δηλαδή ήταν προνύμφες, νύμφες και τέλεια έντομα. Αυτό κατά τους επιστήμονες υποδηλώνει ότι ο θάνατος των εντόμων προήλθε από ένα και μόνο γεγονός και μάλιστα χωρίς να περάσει πολύς καιρός από την αποθήκευση των σπόρων.
Τα μπιζέλια που υπήρξαν θύματα των εντόμων προέρχονται από ένα δωμάτιο του ισογείου της λεγόμενης Δυτικής οικίας του Ακρωτηρίου, το οποίο χρησίμευε ως αποθήκη. Παρόλο όμως που το αγγείο με τους σπόρους και τα έντομα βρέθηκε πριν από 50 χρόνια περίπου, μόλις πρόσφατα, με την βελτίωση των τεχνικών για τη χρονολόγηση απολιθωμένων εντόμων κατέστη δυνατή η μελέτη τους. Συγκεκριμένα χρησιμοποιώντας μια νέα μέθοδο πριν από την χρονολόγηση με ραδιάνθρακα, μία πρωτεΐνη, την χιτίνη από την οποία φτιάχνονται τα κελύφη των εντόμων, οι ερευνητές κατέληξαν σε μια χρονική κλίμακα (1744 – 1538 π.Χ.) για τα απολιθώματα, που συμφωνούσε με τα ευρήματα από άλλες μελέτες.
Να σημειωθεί πάντως, ότι έως τώρα και σύμφωνα με άλλα ευρήματα από το Ακρωτήρι, όπως σπόρους και γυρεόκοκκους από ελιές, κωνοφόρα δέντρα, αμπέλια, δημητριακά και άλλα φυτά, που έχουν ανακαλυφθεί στο στρώμα των υλικών της έκρηξης, ο καθηγητής κ. Χρίστος Ντούμας την έχει τοποθετήσει στα τέλη της άνοιξης με αρχές του καλοκαιριού, κάτι που δεν είναι μακριά από τη νέα προσέγγιση.
Οσον αφορά την χρονολόγηση της έκρηξης η ερευνήτρια αποδέχεται την τελευταία χρονολογία, η οποία δόθηκε πρόσφατα από τον ηφαιστειολόγο κ. Βουγιουκαλάκη, ο οποίος μελετά το ηφαίστειο της Θήρας. Ενα κλαδί ελιάς με ρίζες και φύλλα, που βρέθηκε στην καλντέρα του ηφαιστείου επέτρεψε τη χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα, η οποία έδειξε το έτος 1613 π.Χ. (συν-πλην 13 χρόνια).
πηγή:Βήμα
«Υπάρχει μόνο ένα μικρό διάστημα από την αρχή ως τα μέσα του καλοκαιριού, ακριβώς μετά το αλώνισμα, που θα μπορούσε να δικαιολογεί τη συγκέντρωση των εντόμων που βρήκαμε», εξηγεί μάλιστα η κυρία Παναγιωτακοπούλου. Τα έντομα εξάλλου βρέθηκαν σε διάφορα στάδια του κύκλου της ζωής τους, δηλαδή ήταν προνύμφες, νύμφες και τέλεια έντομα. Αυτό κατά τους επιστήμονες υποδηλώνει ότι ο θάνατος των εντόμων προήλθε από ένα και μόνο γεγονός και μάλιστα χωρίς να περάσει πολύς καιρός από την αποθήκευση των σπόρων.
Τα μπιζέλια που υπήρξαν θύματα των εντόμων προέρχονται από ένα δωμάτιο του ισογείου της λεγόμενης Δυτικής οικίας του Ακρωτηρίου, το οποίο χρησίμευε ως αποθήκη. Παρόλο όμως που το αγγείο με τους σπόρους και τα έντομα βρέθηκε πριν από 50 χρόνια περίπου, μόλις πρόσφατα, με την βελτίωση των τεχνικών για τη χρονολόγηση απολιθωμένων εντόμων κατέστη δυνατή η μελέτη τους. Συγκεκριμένα χρησιμοποιώντας μια νέα μέθοδο πριν από την χρονολόγηση με ραδιάνθρακα, μία πρωτεΐνη, την χιτίνη από την οποία φτιάχνονται τα κελύφη των εντόμων, οι ερευνητές κατέληξαν σε μια χρονική κλίμακα (1744 – 1538 π.Χ.) για τα απολιθώματα, που συμφωνούσε με τα ευρήματα από άλλες μελέτες.
Να σημειωθεί πάντως, ότι έως τώρα και σύμφωνα με άλλα ευρήματα από το Ακρωτήρι, όπως σπόρους και γυρεόκοκκους από ελιές, κωνοφόρα δέντρα, αμπέλια, δημητριακά και άλλα φυτά, που έχουν ανακαλυφθεί στο στρώμα των υλικών της έκρηξης, ο καθηγητής κ. Χρίστος Ντούμας την έχει τοποθετήσει στα τέλη της άνοιξης με αρχές του καλοκαιριού, κάτι που δεν είναι μακριά από τη νέα προσέγγιση.
Οσον αφορά την χρονολόγηση της έκρηξης η ερευνήτρια αποδέχεται την τελευταία χρονολογία, η οποία δόθηκε πρόσφατα από τον ηφαιστειολόγο κ. Βουγιουκαλάκη, ο οποίος μελετά το ηφαίστειο της Θήρας. Ενα κλαδί ελιάς με ρίζες και φύλλα, που βρέθηκε στην καλντέρα του ηφαιστείου επέτρεψε τη χρονολόγηση με ραδιενεργό άνθρακα, η οποία έδειξε το έτος 1613 π.Χ. (συν-πλην 13 χρόνια).
πηγή:Βήμα
