Γράφει ο Ηλίας Γ. Μπέλλος
Διέξοδο στην ανεργία ενός μεγάλου αριθμού νέων αλλά και στη δεδηλωμένη ανάγκη δεκάδων ναυτιλιακών επιχειρήσεων για ποιοτικά πληρώματα εμφανίζεται να μπορεί να προσφέρει η ελληνική ναυτική εκπαίδευση η οποία επιχειρείται να αναβαθμιστεί τόσο στο δημόσιο μέρος της όσο και με την δημιουργία ιδιωτικών σχολών.
Καταλύτης η δρομολόγηση τώρα της υπογραφής, σχετικού προεδρικού διατάγματος και υπουργικών αποφάσεων του υπουργού ναυτιλίας, Κωστή Μουσουρούλη (η μία κοινή με τον υπουργό παιδείας, Κωνσταντίνο Αρβανιτόπουλου) που κατατέθηκε προς δημόσια διαβούλευση. Σε κάθε περίπτωση οι υπογραφές αναμένεται να μπουν το αργότερα σε ένα μήνα, ενώ ήδη πληροφορίες θέλουν μεγάλες ελληνικές ναυτιλιακές επιχειρήσεις να έχουν εξετάσει την εμπλοκή τους στον κλάδο με σκοπό την δημιουργία ανθρώπινου δυναμικού ικανού να καλύψει τις αυξημένες ανάγκες που υπάρχουν τόσο σε αριθμό όσο και σε ποιότητα. Παράλληλα δημιουργείται το πλαίσιο για επενδύσεις στην εκπαίδευση που σημαίνουν πρόσθετα πολλαπλασιαστικά οφέλη για την οικονομία πέραν της κατάρτισης. Μεταξύ αυτών και η ανάδειξη προοπτικά της χώρας ως παγκόσμιο πρωτοπόρο στην εκπαίδευση ναυτικών.
Όσο και να ακούγεται στους αμύητους παράδοξο ελληνικές και ξένες ναυτιλιακές επιχειρήσεις ψάχνουν για καλά καταρτισμένους Έλληνες ναυτικούς, αξιωματικούς αλλά και πληρώματα, ζήτηση η οποία δεν μπορεί να καλυφθεί από την προσφορά απασχόλησης. Την ίδια ώρα χιλιάδες νέοι Έλληνες επιθυμούν να ακολουθήσουν καριέρα ναυτικού αλλά δεν υπάρχουν επαρκείς θέσεις (και πόροι) στις δημόσιες ναυτικές σχολές για να καλύψουν τη ζήτηση.
Συγκεκριμένα σύμφωνα με ενημερωμένα στοιχεία του Ναυτικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΝΕΕ) το 2012 έκαναν αίτηση στις δημόσιες ναυτικές ακαδημίες της χώρας 4.900 νέοι, αλλά έγιναν δεκτοί μόνον 1.161 λόγω έλλειψης υποδομών των σχολών. Το κόστος για την μόρφωση ενός αξιωματικού εκτιμάται στις 20.000 ευρώ και το ΝΕΕ υπολογίζει πως στην διάρκεια της 35χρονης απασχόλησης ενός αξιωματικού στο πλοίο μέχρι την συνταξιοδότηση του θα κερδίσει περί τα 2,5 εκατομμύρια ευρώ ή 58.000 ευρώ ετησίως κατά μέσο όρο.
Η δημιουργία περισσότερων αξιωματικών για να καλυφθεί η ελληνική και η διεθνής ζήτηση αποτελεί προφανή ευκαιρία. Σύμφωνα με το ΝΕΕ ήδη από το 2010 αναφέρεται έλλειψη 15.000 αξιωματικών με αυξητικές τάσεις. Ο αριθμός αυτός δεν περιλαμβάνει βέβαια τις ακόμα περισσότερες χιλιάδες θέσεις για πληρώματα. Να σημειωθεί ότι οι Έλληνες ναυτικοί κατατάσσονται ανάμεσα στους καλύτερους του κόσμου.
Έλληνες επιχειρηματίες της ποντοπόρου αναφέρουν στο Capital.gr ότι έχουν συχνά αναζητήσει Έλληνες αξιωματικούς, ανεξαρτήτως νηολογίου ή κόστους αλλά δεν υπάρχουν. «Θα προτιμούσαμε να έχουμε Έλληνες αντί για Ουκρανούς ή Φιλιππινέζους αλλά οι λιγοστοί που διατίθενται δεν καλύπτουν τη ζήτηση με ό,τι αυτό συνεπάγεται βέβαια και για το κόστος» αναφέρουν χαρακτηριστικά τονίζοντας πως η επιλογή τους έχει να κάνει πέραν της αξιοκρατίας και με θέματα κοινής κουλτούρας και κώδικα επικοινωνίας αλλά και επιθυμία αρκετών να βοηθήσουν στην απασχόληση.
Παράλληλα ναυτιλιακοί κύκλοι υπενθυμίζουν στο Capital.gr την παράδοση επιχειρηματιών όπως ο Νιάρχος που έφτιαξε σχολές ναυπηγών πάνω στις οποίες μεσουράνησαν κάποτε τα ελληνικά ναυπηγεία αλλά και μεγάλων ομίλων, όπως αυτός της οικογένειας Μαρτίνου, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν πόλο της πρώτης ιδιωτικής σχολής ναυτικής εκπαίδευσης.
H Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών πρόσφατα δεσμεύτηκε ότι θα ενισχύσει τις δημόσιες υποδομές ναυτικής εκπαίδευσης με το ποσό των 5 εκατ. ευρώ, ενώ ο προϋπολογισμός των επενδύσεων που έχει περάσει ο υπουργός ναυτιλίας Κωστής Μουσουρούλης στη δημόσια ναυτική εκπαίδευση ανέρχονται στο ποσό των 60 εκατ. ευρώ πλέον των δράσεων που ήδη υλοποιούνται. Συνολικά τα κεφάλαια που κατευθύνονται στη ναυτική εκπαίδευση μέχρι το 2015 ανέρχονται στα 94 εκατ.
Τώρα με το προεδρικό διάταγμα και την κοινή υπουργική απόφαση με την οποία υλοποιούνται οι σχετικές προβλέψεις του νόμου 3153 του 2003 -οι οποίες παρέμεναν ανεκτέλεστες επί μια δεκαετία- ανοίγει ο δρόμος και για την ιδιωτική ναυτική εκπαίδευση, παράλληλα με τις δημόσιες ακαδημίες. Ορίζεται δε ως αρμόδια αρχή ελέγχου η Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ναυτικών του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου. Επίσης καθορίζονται οι διαδικασίες και το περιεχόμενο των ελέγχων όπως και οι υποχρεώσεις των εποπτευομένων και η διαδικασία υποβολής κυρώσεων σε περίπτωση που διαπιστωθούν παραβάσεις και παραλείψεις από τις υποχρεώσεις λειτουργίας τους.
Η κίνηση εντάσσεται βέβαια και στην γενικότερη προσπάθεια να αξιοποιήσει η Ελλάδα το συγκριτικό της πλεονέκτημα στον χώρο της ναυτιλίας.
Σύμφωνα με μελέτη του ΙΟΒΕ το σύνολο των Ελλήνων ναυτικών που υπηρετούν σε ελληνόκτητα πλοία ξεπερνά τις 31.438. Όμως η άμεση απασχόληση σε ελληνόκτητα ποντοπόρα πλοία διαμορφώνεται σε 75.200 θέσεις εργασίας που αντιστοιχεί στο 6,1% της συνολικής απασχόλησης στην ποντοπόρο ναυτιλία παγκοσμίως.
Ενυπάρχει έτσι στην ποντοπόρο και τη ναυτική εκπαίδευση μεγάλη ευκαιρία για να απασχοληθούν Έλληνες αντί ξένων στα ελληνόκτητα πλοία κάτι που δηλώνουν υπό προϋποθέσεις πρόθυμοι να στηρίξουν οι εφοπλιστές ενώ υπάρχει και ζήτηση από ναυτιλιακές ξένων συμφερόντων. Το εν δυνάμει όφελος για την απασχόληση Ελλήνων αυξάνεται έτσι άνω των 15 χιλιάδων.
Όσον αφορά τη χρονική συγκυρία που προωθείται η ιδιωτική ναυτική εκπαίδευση κύκλοι της ακτής Βασιλειάδη αναφέρουν πως «τελειώνει ένα θέμα που χρονίζει». Ο νόμος 3153 του 2003 ψηφίστηκε επί υπουργίας Γ. Ανωμερίτη και ορίζει πως η ναυτική επαγγελματική κατάρτιση και επιμόρφωση του προσωπικού πλοίων του εμπορικού ναυτικού επιτρέπεται να παρέχεται και από ιδιωτικές σχολές ναυτικής επαγγελματικής κατάρτισης και επιμόρφωσης (Ν.Ε.Κ.Ε.), που ιδρύονται και λειτουργούν από φυσικά ή νομικά πρόσωπα.
Οι υπάρχουσες δημόσιες Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (Α.Ε.Ν.), προβλέπεται να εξακολουθούν να λειτουργούν αποκλειστικά ως περιφερειακές Υπηρεσίες του Υπουργείου Ναυτιλίας και Αιγαίου. Η καθυστέρηση στην υπογραφή της υπουργικής απόφασης και του προεδρικού διατάγματος που απαιτούνταν για την εφαρμογή του νόμου είναι, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, προϊόν του κατακερματισμού των αρμοδιοτήτων του υπουργείου τα προηγούμενα χρόνια αλλά και της εναλλαγής τους μεταξύ διαφόρων αρχών που μεσολάβησαν μετά την κατάργηση του υπουργείου το 2009.
Πηγή:capital.
