Οι χιλιάδες επισκέπτες, που συρρέουν στην πολυσύχναστη παραλία της Περίσσας ή ακολουθούν τη δημοφιλή περιπατητική διαδρομή ώς τον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Θήρας, συνήθως προσπερνούν τα χαλάσματα της βυζαντινής Αγίας Ειρήνης, στους πρόποδες του Μέσα Βουνού της Σαντορίνης, χωρίς να ρίξουν μια δεύτερη ματιά. Ωστόσο, οι πιο παρατηρητικοί ανταμείβονται με ένα μοναδικό θέαμα, αφού ανάμεσα στα χαλάσματα ξεπροβάλλουν οι μαρμάρινοι κίονες με τα περίτεχνα κιονόκρανα, που κάποτε κοσμούσαν την εντυπωσιακή παλαιοχριστιανική βασιλική.
Γράφει η Χριστινα Σανουδου
Ενα από τα ελάχιστα αρχαία κτίσματα, που καταχώθηκαν σε όρθια θέση και αργότερα καλύφθηκαν με μεταγενέστερες κατασκευές, ο παλαιοχριστιανικός ναός ήρθε στο φως τυχαία στις αρχές της δεκαετίας του ’90, κατά τη διάρκεια αναστηλωτικών εργασιών στον μεσοβυζαντινό ναό του 8ου ή 9ου αιώνα. Υπέρ της διαμόρφωσης του περιβάλλοντος χώρου, που αυτή τη στιγμή παρουσιάζει εικόνα εγκατάλειψης, γνωμοδότησε πρόσφατα το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, εγκρίνοντας τη σχετική μελέτη.Με το μεσαίο κλίτος της να αγγίζει τα 25 μέτρα και αρχιτεκτονικά μέλη υψηλής τέχνης φτιαγμένα από το περίφημο λευκό μάρμαρο της Προκοννήσου, η τρίκλιτη βασιλική της Αγίας Ειρήνης χρονολογείται στα τέλη του 5ου αιώνα μ. Χ. και πιθανώς απέκτησε τρούλο στα μέσα του 6ου αιώνα. Το μέγεθος και η διακόσμηση του ναού αποτελούν ενδείξεις μιας κοινωνίας σε οικονομική και πνευματική άνθηση. Πρόκειται για την παλαιότερη βασιλική του νησιού και μία από τις παλαιότερες των Κυκλάδων, ενώ ορισμένοι μελετητές θεωρούν ότι σε αυτήν οφείλει το όνομά της η Σαντορίνη - από το Santa Irene.
Παρά τη σημαντικότητά του, το μνημείο παραμένει σχεδόν άγνωστο στο ευρύ κοινό, κυρίως επειδή έχει αποκαλυφθεί μόνο το άνω μέρος του -συγκεκριμένα, τα κιονόκρανα και οι τοξοστοιχίες του βορειοδυτικού τμήματος- αλλά και επειδή, όπως αναγνώρισαν τα μέλη του Συμβουλίου, τίποτα δεν υποδηλώνει την ύπαρξή του στους ανυποψίαστους περαστικούς. Η κατάσταση αναμένεται να βελτιωθεί αισθητά με την τοποθέτηση ενημερωτικών πινακίδων και τη δημιουργία δύο σκιασμένων σημείων θέασης, καθώς και με την ανακατασκευή της περίφραξης, έτσι ώστε να είναι προφανές ότι πρόκειται για αρχαιολογικό χώρο. Επιπλέον, εργασίες αναστήλωσης θα πραγματοποιηθούν στο ορατό τμήμα του κτίσματος, το οποίο απειλείται από την έντονη σεισμική δραστηριότητα της περιοχής και τις συχνές κατολισθήσεις.
Η μελέτη για την πρώτη φάση εργασιών, που προβλέπει την υποστήλωση των κιόνων και την κατασκευή ενός στεγάστρου προστασίας, καθώς και τη συντήρηση της μεταγενέστερης εκκλησίας, έλαβε την έγκριση του ΚΑΣ στα τέλη Νοεμβρίου, ενώ μελλοντικά σχεδιάζεται η σταδιακή υποστήλωση των θόλων και τόξων. Εντούτοις, για να αναδειχθεί πραγματικά η βασιλική θα πρέπει πρώτα να ολοκληρωθεί η αποκάλυψή της, κάτι που δεν αναμένεται να συμβεί στο άμεσο μέλλον. Προς το παρόν, το δάπεδο του παλαιοχριστιανικού ναού βρίσκεται θαμμένο περίπου δύο μέτρα κάτω από το έδαφος, ενώ για τη συνέχιση της ανασκαφής η αρμόδια Εφορεία Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων ελπίζει στην εύρεση χρηματοδότη.
πηγή:Καθημερινή
