Το γραφικό ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονα ανήκε στους λεπρούς της Σαντορίνης βρίσκεται στη κανλτέρα, νότια των Φηρών και στη περιοχή των παλιών ορυχίων (μπαλάδες).Φέρει μέχρι σήμερα δυο χωρίσματα με εσωτερική επικοινωνία με κιγκλίδωμα.
Την ημέρα της γιορτής του Αγίου όλος ο κόσμος πήγαινε να συνεορτάσει με τους λεπρούς και κατά το συνήθειο του νησιού για πανηγύρια, οι γυναίκες έφερναν γλυκά και κουλουράκια για τους λεπρούς, έθιμο που επιβίωνε μέχρι που έκλεισε το λεπροκομείο.
Όπως διαβάζουμε στην εφημερίδα «Σαντορίνη» του 1897 «εν τω ναίσκω συνήλθεν κόσμος φιλεόρτων και ούτω εόρτασαν και οι λεπροί μιαν ημέραν μετά του κόσμου, μεθ’ ου έχουν συνάψει διαζύγιον»
Στη λαική μνήμη διασώζεται η αξιοθαύμαστη συμπεριφορά του ιερέα Βελώνια. Όπως γράφεται στις τοπικές εφημερίδες «το εν τω ιερώ ποτηριω υπόλοιπον μετά την κοινωνιά των λεπρών, ο αείμνηστος Οικονόμος Βελώνιας εξερχόμενος του Βήματος του ναού πανηγυρικώς εξεκένωνε τούτο εις το στόμα του»
Οικονόμος Νεόφυτος Βελώνιας. Εφημέριος της Μητρόπολης, οπότε το ξωκκλήσι του Λεπροκομείου ήτανε της δικαιοδοσίας του.
Πήγαινε και τους λειτουργούσε στο εκκλησάκι τους, που είχε ένα διαχωριστικό κιγκλίδωμα για να μην ανακατεύονται οι λεπροί άρρωστοι με τους υγιείς.
Τους παρηγορούσε, τους ρωτούσε για τις ανάγκες τους. Και το καταπληκτικό ήτανε όπως προαναφέραμε ότι, ύστερα από τη μετάληψη των λεπρών, κατέλυε μπροστά στο εκκλησίασμα την Αγία Κοινωνία από το Δισκοπότηρο, από το οποίο είχε μεταλάβει τους λεπρούς, για να δείξει τη βαθύτατη πίστη του.
πηγή:Αρμενιστής
