Η κατανάλωση της ρακής είναι παραδοσιακή στην Αμοργό και στη Νάξο. Ασφαλώς έχει να κάνει με την κρητική καταγωγή των ντόπιων.
Ειδικά στην ορεινή Νάξο παρασκευάζεται ακόμη ρακή με τον παραδοσιακό τρόπο. Για τη ρακή αξιοποιείται ό,τι απέμεινε από το τρυγοπάτημα των σταφυλιών μέσα στο λινό. Τα πατημένα σταφύλια έμπαιναν στο χαρανί, το ειδικό σκεύος. Το σκεύος μπαίνει πάνω στην φωτιά και το περιεχόμενο αρχίζει να βράζει. Καθώς οι ατμοί του οινοπνεύματος περνούν από την πούμα, ψύχονται και μαζεύουν το απόσταγμα σε μεγάλα πιθάρια. Όλη η διαδικασία γίνονταν ανάμεσα σε κεράσματα από κρασί, ρακιές, ψητά μυρωδάτα κυδώνια στη χόβολη της φωτιάς και ατελείωτα τραγούδια με την συνοδεία τσαμπούνας, τουμπακιού, βιολιού και λαγούτου. Κανονική γιορτή που κρατούσε όλη την ημέρα. Σήμερα η μεγαλύτερη ποσότητα ρακής που καταναλώνεται επιτοπίως εισάγεται από άλλα παραγωγικά μέρη.
Από τα αρχαία χρόνια οι κάτοικοι της Αμοργού και των μικρών Κυκλάδων έφτιαχναν ένα παραδοσιακό ποτό, που ονόμαζαν «Ψημένη Ρακή», για να κερνούν τους φιλοξενούμενούς τους, αλλά και τους καλεσμένους στους γάμους των παιδιών τους.
Η Αμοργός είναι ο μοναδικός τόπος που παράγει την ψημένη ρακή. Η ψημένη ρακή προσφέρεται άλλοτε σαν ορεκτικό και άλλοτε σαν χωνευτικό, συνήθως όμως σαν κέρασμα στις γιορτές και στις συνάξεις.
Η ψημένη ρακή είναι ενδιαφέρουσα, μέσα από την αρωματική αψάδα και τη σιροπιαστή γλύκα που αφήνει στον ουρανίσκο οδηγεί γρήγορα στο αναψοκοκκίνισμα και την ευθυμία. Το οινόπνευμα πολλαπλασιάζει την επίδρασή του καθώς συνδυάζεται με άφθονη γλυκόζη.
Πολλοί την μπερδεύουν με το ρακόμελο, η ψημένη ρακή όμως, αν και έχει παρόμοια υλικά, είναι ένα τελείως διαφορετικό ποτό. Αποτελεί ένα είδος τοπικού σπιτικού ποτού.
Προσφέρεται στο μοναστήρι της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας και σε όλα τα σπίτια του νησιού.
πηγή:aegiali
