Το θεώρησα εξαιρετική τύχη να βρεθώ στην αγαπημένη μου Σαντορίνη τις ημέρες του Πάσχα. Όταν βρίσκομαι στη Σαντορίνη θεωρώ ότι βρίσκομαι σε ένα σημείο που μπορώ να επικοινωνώ την ίδια στιγμή με τον ουρανό αλλά και με τα ηφαιστειακά έγκατα της γης, η Σαντορίνη είναι ένα μοναδικό σημείο της υδρογείου όπου συναντιούνται ο πάνω με τον κάτω κόσμο, το απόλυτο σκοτάδι με το απόλυτο φως.
Γράφει ο Θανάσης Δρίτσας,
Καρδιολόγος, Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο, συνθέτης και συγγραφέας,
Σε ένα τέτοιο σημείο επί γης όταν βρεθεί κανείς αναπτύσσεται μια έντονη τάση φιλοσοφικού στοχασμού, έτσι άρχισα να προβληματίζομαι βαθύτερα τι είναι ακριβώς ασθένεια και τι υγεία, τι είναι καλή και τι κακή τύχη.
Ο Πλάτων πίστευε ότι η ασθένεια αρχίζει πρώτα από το μυαλό και μετά ακολουθεί το σώμα.. Σημαντικοί επιστήμονες παραδέχονται πλέον ότι για τις παθήσεις της καρδιάς (κυρίως την στεφανιαία νόσο που συχνά εκδηλώνεται σαν έμφραγμα του μυοκαρδίου) παίζουν εξίσου ρόλο τα άγχη, οι αγωνίες και οι φόβοι μας. Πολλές φορές ο φόβος για την αρρώστια γίνεται πιο επικίνδυνος από την ίδια την αρρώστια.
Πολλές φορές φτάνουν στο ιατρείο μου άρρωστοι που έχουν πάθει έμφραγμα και πολλοί από αυτούς είναι άνθρωποι νέοι στα τριανταπέντε η στα σαράντα τους. Κάποιοι από αυτούς έχουν προδιαθεσικούς παράγοντες όπως κάπνισμα, ψηλή χοληστερίνη, υπέρταση, σάκχαρο. Κάποιοι έχουν οικογενειακό ιστορικό παθήσεων της καρδιάς και είχαν κάποιο γονιό η αδελφό που επίσης είχε πάθει έμφραγμα. Σε κάποιους όμως ασθενείς μας δεν μπορεί να ανιχνευτεί με σιγουριά κάποιος προδιαθεσικός παράγοντας. Οι προδιαθεσικοί παράγοντες δεν είναι «αρρώστιες» αλλά «παράγοντες» και υπάρχουν άνθρωποι με προδιαθέσεις που όμως δεν παθαίνουν ποτέ έμφραγμα και φτάνουν σε βαθειά γεράματα.
Κανείς δεν γνωρίζει απόλυτα σε αυτή τη ζωή τι και πως θα του συμβεί και κανείς γιατρός δεν μπορεί να είναι προφήτης. Πολλοί ασθενείς γίνονται ενοχικοί αμέσως μετά από κάποιο συμβάν (πχ ένα έμφραγμα) και προσπαθούν έμμεσα η άμμεσα να αυτοκατηγορηθούν για το καταστροφικό γεγονός και την «κακή» τους τύχη. Όσοι σκέφτονται συνέχεια την κακή τους τύχη τείνουν να αναπτύξουν μόνιμα κατάθλιψη και αν παρουσιάσουν κατάθλιψη (δείχνουν τα επιστημονικά δεδομένα σήμερα ) θα έχουν μεγάλο κίνδυνο να ξαναπάθουν έμφραγμα εξαιτίας και μόνο της κατάθλιψης. Όσοι ασθενείς μετά το συμβάν προσπαθούν να αλλάξουν τρόπο ζωής και να αναπτύξουν αισιόδοξη σκέψη βλέπουν τη ζωή τους με καινούργια προοπτική, σαν ένα μισογεμάτο ποτήρι και σαν νέα ευκαιρία. Πολλοί σταματούν το κάπνισμα και διαπιστώνουν βελτίωση της αντοχής τους στο τρέξιμο, πολλοί παχύσαρκοι χάνουν αρκετό βάρος και έτσι νοιώθουν περισσότερο ελαφροί, ευέλικτοι και με μεγαλύτερη αυτοεκτίμηση. Για πολλούς το έμφραγμα γίνεται αφορμή να γνωρίσουν καλύτερα τον εαυτό τους και να διαπιστώσουν την αγάπη και την συμπαράσταση από πρόσωπα που πριν είχαν πιθανά αμφισβητήσει τα συναισθήματα τους.
Για πολλούς λοιπόν η αρρώστια μπορεί να γίνει αφορμή «καλής τύχης» και εδώ έρχεται μια ιστορία στη συνέχεια να μας πεί ότι η έννοια του καλού και του κακού μπορεί να είναι πολύ σχετική και δεν θα πρέπει να βιαζόμαστε να βγάλουμε συμπεράσματα για την τελική έκβαση όσων μας συμβαίνουν:
Μια φορά και έναν καιρό ήταν ένας τίμιος και φιλότιμος αγρότης που είχε ένα και μοναδικό άσπρο άλογο. Με το άλογο αυτό όργωνε τη γη, έσπειρε και έβγαζε το στάρι από το οποίο ζούσε την οικογενεια του. Μια μέρα των ημερών το άλογο εκεί που το είχε ο αγρότης στο σταύλο δεμένο, ξεδέθηκε και έφυγε καλπάζοντας στους γειτονικούς λόφους. Οι γείτονες που έμαθαν για τη φυγή του αλόγου έτρεξαν στο γείτονα τους για να του συμπαρασταθούν στο κακό που τον βρήκε. Μαζί με τον αγρότη όλοι έψαξαν παντού στους τριγύρω λόφους, σπιθαμή προς σπιθαμή γης, μα δεν βρήκαν το άλογο. Γύρισαν τότε μαζί με τον ιδιοκτήτη του αλόγου στο σπίτι του και του έλεγαν συνέχεια: «Μα τι κακή τύχη! Τι κακή τύχη». Και ο αγρότης απαντούσε σκεπτικός πάντα με την ίδια φράση: «Καλή ή κακή τύχη; Ποιός να ξέρει άραγε».
Πέρασαν οι μέρες και ενώ δεν είχαν κανένα σημάδι από το χαμένο ζώο ξαφνικά στην πλαγιά του κοντινότερου λόφου εμφανίστηκε το χαμένο άσπρο άλογο καλπάζοντας πίσω προς το αγρόκτημα μαζί με άλλα δύο άγρια μαύρα άλογα. Ο αγρότης καταχάρηκε για την επιστροφή του ασώτου και οι γείτονες έσπευσαν να δώσουν τα συχαρίκια στον τυχερό αγρότη και να εκφράσουν όπως και πρίν με ενθουσιασμό τη γνώμη τους. Του είπαν πόσο τυχερός ήταν τώρα γιατί αν κατάφερνε να δαμάσει και ζέψει τα δυο καινούργια άγρια άλογα θα μπορούσε να πολλαπλασιάσει τα κέρδη του από τη σοδειά. «Μα τι καλή τύχη! Τι καλή τύχη!» έλεγαν όλη την ώρα. Και ο αγρότης απαντούσε σκεπτικός πάντα με την ίδια φράση: «Καλή ή κακή τύχη; Ποιός να ξέρει άραγε».
Στη συνέχεια ο γιός του αγρότη βάλθηκε να δαμάσει και να ζέψει τα δυό καινούργια άλογα αλλά αυτό ήταν εξαιρετικά δύσκολο και πάνω στη προσπάθεια του αυτή ένα από τα άλογα τον κλώτσησε και του έσπασε το πόδι. Έτσι καθηλώθηκε στο κρεβάτι με το πόδι του στο γύψο για πολύ καιρό και ούτε τα άλογα κατάφερε να δαμάσει αλλά ούτε μπορούσε να κάνει ακόμη και τις πιό απλές δουλειές του αγροκτήματος. Τον επισκέφτηκαν πάλι οι γείτονες για συμπαράσταση και του έλεγαν συνέχεια πάλι: «Μα τι κακή τύχη! Τι κακή τύχη!» Και ο αγρότης απαντούσε σκεπτικός πάντα με την ίδια φράση: «Καλή ή κακή τύχη; Ποιός να ξέρει άραγε».
Περνούσε ο καιρός και κάποια στιγμή έφτασαν στο αγρόκτημα άσχημα νέα. Η χώρα μπήκε σε πόλεμο και οι στρατονόμοι γύριζαν από σπίτι σε σπίτι για να στρατολογήσουν τους νέους. Έφτασαν και στο σπίτι του αγρότη αλλά όταν είδαν το γιο του στο κρεβάτι με το πόδι στο γύψο τον χαρακτήρισαν ανήμπορο να υπηρετήσει και τον απάλλαξαν από την επιστράτευση. Τον επισκέφτηκαν και πάλι οι καλοί γείτονες αυτή τη φορά και με λίγη γκρίνια και του είπαν: « Τα δικά μας παιδιά τα πήρανε στον πόλεμο και ή θα τραυματισθούν και θα μείνουν ανάπηρα ή θα σκοτωθούν. Εσένα ο γιός σου γλύτωσε. Τι καλή τύχη! Τι καλή τύχη!»
Αυτή τη φορά ο αγρότης τους απάντησε και τους είπε ότι για αυτόν η καλή ή η κακή τύχη είναι δική μας κρίση και δεν έχει σχέση με το πως συμβαίνουν τα πράγματα στον κόσμο. Τους είπε ότι οι νόμοι της φύσης δεν προκαλούν καλό ή το κακό αλλά το κακό ή το κακό έχει σχέση με το πως οι άνθρωποι κρίνουν τα πράγματα. Για παράδειγμα, είπε ο αγρότης: «Ας υποθέσουμε ότι βρέχει πολύ και η ίδια δυνατή βροχή πέφτει σε δύο γειτονικά σταροχώραφα. Το ένα χωράφι μπορεί να ωφεληθεί από την πολύ υγρασία και εκείνη τη χρονιά να δώσει μεγάλη βλάστηση και μια πλούσια σοδειά ενώ στο διπλανό χωράφι η βροχή να καταστρέψει τα πάντα και να μην δώσει καμμία παραγωγή. Την επόμενη χρονιά στο χωράφι που πριν έδωσε πλούσια σοδειά το χώμα είχε αδυνατίσει πολύ αφού σπατάληθηκε όλη η δύναμη της γης στη σοδειά που πέρασε, έτσι η επόμενη σοδειά που έρχεται θα είναι λιγοστή.
Αντίθετα στο χωράφι που η δυνατή μπόρα έκανε ζημιές τα σπαρτά έγιναν καλό λίπασμα για το χώμα που έγινε πολύ γόνιμο και δυνατό έτσι ώστε δώσει μιά γερή σοδειά. Το καλό και το κακό λοιπόν είναι έννοιες σχετικές και δείχνουν τη κρίση που βάζουν οι άνθρωποι πάνω στα γεγονότα. Για αυτό λοιπόν όταν μου λέτε συλληπητήρια ή συγχαρητήρια για την τύχη μου εγώ σας απαντάω: Καλή ή κακή τύχη; ποιός να ξέρει άραγε».
thanosdr@otenet.gr
