Ο Άγιος Παπα-Νικόλας Πλανάς διακρινόταν για την μακαρία απλότητα στις ενέργειες του, τις κινήσεις του, την συμπεριφορά του και την εν γένει εκκλησιαστική του ζωή.
Αυτή η απλότητα ήταν και έκφραση του χαρακτήρος του, αλλα κυρίως και προπαντός ήταν έκφραση τής λειτουργικής και ασκητικής του εμπειρίας.
Δεν επρόκει το μονο για μια εξωτερικη απλότητα στους τρόπους, αλλά κυρίως για απλότητα που προερχόταν από την ενότητα και την καθαρότητα του εσωτερικού του κόσμου.
Θα τονισθούν μερικά σημεία αυτής της απλότητας τού αγιου Νικολαου Πλανα και στην συνέχεια θα εξηγηθή θεολογικως και λειτουργικως.
1. Η αγία απλότητα
Το βιβλίο που εξεδόθη για τον άγιο παπα Νικόλα Πλανά που είναι βιογραφία του Αγίου απο μια μαθήτρια του, την μοναχή Μάρθα, κατά κόσμο Ουρανία Παπαδοπούλου, φέρει ως τιτλο «ο απλοϊκός ποιμήν των απλών προβάτων». Ήταν ένας απλός ποιμήν που παιδαγωγου σε μερικά απλά και απονήρευτα πρόβατα. Αυτό φαίνεται καθαρά σε όλο το βιβλίο. Τον χαρακτηρισμό αυτόν έδωσε ο αείμνηστος Φώτης Κόντογλου και είναι γραμμένος στην εισαγωγή του βι βλι ου αυ του. Πράγματι, ο άγιος Νικόλαος Πλανάς ήταν ένας καλός ποιμήν, αλλά και ένα αγαθό και εκλεκτό πρόβατο του μεγάλου Ποιμένος Χριστού, και με την απλότητα του, την ακακία του, την ταπείνωση του δόξα σε τον μεγάλο Ποιμένα Χριστό, που είναι συγχρόνως και το «ως εσφαγμένον αρνίον» της Αποκαλύψεως. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ευαγγελιστής Ιωάν νης στο Ευαγγέλι ο του μας διασώζει τον λόγο του Χριστού «εγώ ειμί ο ποιμήν ο καλός» ( Ιωαν. θ ,11) και ο ίδιος Απόστολος στο βιβλίο της Αποκαλύψεως μας παρουσιάζει Αυτόν τον καλόν ποιμένα ως εσφαγμένο αρνίο, που θυσιάζεται για τον κόσμο και τελικα Αυτό το ως εσφαγμένο αρνίο είναι ο κριτής του κόσμου. Ο Ίδιος ο Χριστός είναι συνδέονται μαζί Του έχουν και τις δύο αυτές ιδιότητες.
Ο Φώτης Κόντογλου γράφει στην αρχή του κειμένου του για τον παπα-Νικόλα: «Μακάριος είναι ο ιστορικός του. Αλλά μακάριος είναι και όποιος το διαβάζει και χαίρεται από τη βλογημένη απλότητα του. Απλός στάθηκε ο ιστορούμενος, απλός ο ιστορικός του, απλοί πρέπει να είναι κι' εκείνοι που θα το διααβάσουν ...; Καρδιά πονηρή και άπιστη ας μην απλώση ν' ανοίξη τούτο το βιβλίο».
Έτσι ένοιωθε και ο Παπαδιαμάντης τον άγιο παπα-Νικόλα Πλανά, γι' αυτό έγραφε: «Γνωρίζω ένα ιερέα εις τας Αθήνας. Είναι ο ταπεινότερος των ιερέων και ο απλοϊκώτερος των ανθρώπων».
Και ο Φώτης Κοντόγλου, ο ιστορικος των ταπεινών και απλών ανθρώπων, θά γράψη: «Γνώρισμα της Ορθοδοξίας είναι η απλότητα της καρδιάς που φέρνει την πίστη».
Όλη η βιογραφία του αγίου Νικολάου Πλανά δείχνει αυτόν τον απλό Κληρικό, που ξέρει να ποιμαίνη, να ανέχε ται, να αγαπάα, να είναι μια καύση καρδίας υπέρ όλης της κτίσεως.
2. Η απλότητα τής καρδιάς
Ο Απόστολος Παύλος προτρέπει τους Χριστιανούς να αποκτήσουν την απλότητα που είναι ένα βασικό στοιχείο τής κατά Χριστόν ζωής. Στους Κορινθίους εύχεται να πλουτίζουν σε αυτήν την απλότητα στην οποία ευαρεστείται ο Θεός: «Εν παντί πλουτιζόμενοι εις πάσαν απλότητα, ήτις κατεργάζεται δι' ημών ευχαριστίαν τω Θεώ» (Β Κορινθ. ι , 11).
Τον απασχολεί να μη εξαπατηθούν οι Χριστιανοί από τον διάβολο και φθαρούν τα νοήματα τους «από της απλότητος της εις τον Χριστον» (Β Κορ. ια , 3).
Αυτή η απλότητα δεν είναι μια εξωτερική αρετή, αλλά συνδέεται με την αναγεννηση του ανθρώπου που γίνεται με την ένωση του με τον Χριστό, γι' αυτό ο Απόστολος Παύλος συνιστά στους Χριστιανούς την υπακοή που πρέπει να γίνεται «εν απλότητι της καρδίας υμων ως τω Χριστώ» (Εφ. στ , 5).
Αυτός ο σύνδεσμος τής απλότητας με την χριστιανική ζωή και την καρδιακή εμπειρία δείχνει ότι η χριστιανική απλότη τα διαφέρει απο οποιαδήποτε άλλη ανθρωπιστική απλοτητα. Μπορει κανεις να ειναι απλος στους τρο πους, λόγω καταγωγης η χαρακτη ρος, αλλα αυτό μπορει να ειναι μια φυσικη καταστα ση, που δεν σωζει.
Στην Εκκλησια η απλότητα συνδεεται με την δεύτερη γεννηση και οχι με την πρωτη γεν νη ση, ειναι καρπος του ευ είναι και οχι απλώς του βιολογικού ει ναι.
Έτσι, μπορει κάποιος να είναι πτωχος και αγραμματος, αλλα να εχη υψηλο φρονη μα και να ειναι πολυπλοκος, συνθετος, καθως επίσης να ειναι σοφος κατα κόσμον και ομως, επειδη τον εχει διαποτίσει η αγαπη του Χριστου, να ειναι απλος στην καρδια και συγκαταβατικος στους αδελφους του. Πως μπορει κανεις να ειναι εγωιστής και υπερηφανος, οταν, παρα την εσωτερικη του κατασταση, εχει βιώσει την αγαπη και το ελεος του Θεου;
Ο μακαριστος π. Παΐσιος μιλούσε για την κατά Χριστον απλότητα που την συνέδεε με την αγιασμενη ζωη. Καποτε που αναφεροταν στην απλότητα τα ειπε: «Αν ειναι παιδακι, θα εχη απλοτητα. Αν είναι Άγιος, θα έχη απλότητα».
Άλλοτε είπε: «Για να ζήση κανείς τα μυστήρια του Θεού, πρέπει να απεκδυθή τον παλαιο του ανθρωπο, να επανέλθη κατά κάποιον τρόπο στην κατάσταση προ της πτωσεως. Να εχη αθωοτητα και απλοτητα, για να ει ναι η πιστη του ακλονητη και να πιστευ απολυτα οτι δεν υπαρχει τιποτε που να μην μπορη να το κανη ο Θεος».
Και αλλοτε είπε: «Αν εχη κανεις απλοτητα, εχη ταπείνωση, υπάρχει θείος φωτισμος, λαμποκοπάει».
Ετσι, η απλότητα που προέρχεται απο την ενεργεια της θειας Χάριτος και την συνέργεια του Θεού συνδέεται με την αγιότητα
πηγή:misha.