Το προϊστορικό σουβλάκι της Σαντορίνης και το σύμφωνο ανταγωνιστικότητας

Γράφει η ΑΛΚΜΗΝΗ ΨΙΛΟΠΟΥΛΟΥ

Έτρωγαν ρόδια, σύκα και αμύγδαλα. Οι ελιές, το λάδι και τα όσπρια ήταν στην καθημερινή διατροφή τους, το ίδιο και το κρασί. Λάτρευαν τα κυδώνια, τους αχινούς, τα χτένια, τις πεταλίδες και τους τρίτωνες. Όσο για την αγαπημένη τους συνταγή, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι θα μπορούσε να είναι το... σουβλάκι!

Όλα αυτά στο Αιγαίο της 2ης π.Χ. χιλιετίας και ειδικότερα στο Ακρωτήρι της Θήρας. «Η πόλη του Ακρωτηρίου ήταν δημιούργημα μιας κοινωνίας οικονομικά εύρωστης και με επαφές που της προσέδιδαν χαρακτήρα κοσμοπολίτικο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο καθηγητής αρχαιολόγος και προϊστάμενος των ανασκαφών στη Σαντορίνη κ. Ντούμας αναλύοντας το θέμα «Από την Ανάγκη στην Απόλαυση». Γιατί, όπως είπε, «Μόνο μια εύπορη κοινωνία μπορεί και να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στην κάλυψη των καθημερινών αναγκών, αλλά και να μετατρέψει την κάλυψη της βασικής ανάγκης σε απόλαυση.»

Γιατί άραγε δεν έλειπε τίποτα από τους προϊστορικούς κατοίκους της Σαντορίνης;

Η απάντηση είναι απλή: Οι προϊστορικές κοινωνίες, ιδιαίτερα οι κυκλαδικές, ήταν κοινωνίες δημιουργικές, αυτάρκεις και αυτοδύναμες. Μπροστά σ' αυτές τις κοινωνίες θα πρέπει σήμερα να σταθούμε προβληματισμένοι: Όλη αυτή η τρέλα που ζούμε με την παγκόσμια κρίση, το χρέος, το πισωγύρισμα σε άλλες σκοτεινές εποχές, τον αυταρχισμό και ηγεμονισμό των καζινο-χρηματοπιστωτικών αρπακτικών που κυβερνούν τη γη, μήπως τελικά έχει σχέση με έναν παγκοσμιοποιημένο πολιτισμό που καταρρέει; Και μήπως ο «άλλος δρόμος» που ψάχνουμε είναι η μετάβαση σε τέτοιας μορφής ευνομούμενες ανθρώπινες μικρές κοινωνίες που έχουν τη δυνατότητα να περνούν καλά με όσα τους δίνει η μητέρα φύση, να καταναλώνουν ό,τι παράγουν και όχι παραπάνω, να είναι αυτεξούσιες και να κάνουν το δικό τους κουμάντο στον τόπο τους και τη ζωή τους; Στον πόλεμο και την Κατοχή, οι Έλληνες της υπαίθρου δεν πείνασαν. Είχαν τα αγροτικά και κτηνοτροφικά τους αγαθά, ήταν «φτωχοί», αλλά ζούσαν με αξιοπρέπεια. Στις μεγαλουπόλεις οι άνθρωποι πέθαιναν από την πείνα. Όπως και σήμερα. Στην Αφρική. Στην Αίγυπτο. Στο Σουδάν. Σε λίγα χρόνια και στην Ευρώπη.

Το «Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας», που παρουσίασαν από κοινού η Γερμανίδα καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ και ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, «θα οδηγήσει σε ριζικές αλλαγές με σημαντικότερη τη μεταφορά της λήψης των αποφάσεων στις Βρυξέλλες, ακόμη και σε τομείς που δεν προβλέπονται από τη Συνθήκη της Λισσαβώνας, όπως το συνταξιοδοτικό, η αγορά εργασίας, η φορολογία ή ακόμη ο θεσμοθετημένος έλεγχος του δημόσιου ελλείμματος.» (Ναυτεμπορική, 5-2-011).

Σήμερα η Ελλάδα, η Ιρλανδία, και σε λίγο οι λεγόμενες «χώρες της περιφέρειας» θα γίνουμε «δορυφόροι-σκουπίδια» των μεγάλων αρπακτικών. Είμαστε κάτω από τη μπότα ενός κατακτητή που ονομάζεται «αγορές». Ο κατακτητής εισέβαλε με έναν Δούρειο Ίππο που ονομάζεται «ανάπτυξη». Αφού πρώτα κατέστρεψε την αγροτική και κτηνοτροφική μας παραγωγή, την ταυτότητά μας και τον πολιτισμό μας. Χαθήκαμε μέσα στη φενάκη της «χλίδας», στο βόλεμα και σε τηλεοπτικά σκουπίδια. Ο ελληνικός λαός βρίσκεται σήμερα στη θέση του Σισύφου. Σηκώνει τον βράχο των μέτρων κι αυτός κατρακυλάει πάλι κάτω στα Τάρταρα. Ο Έλληνας πρωθυπουργός περί άλλα τυρβάζει: Να γίνει γενικός γραμματέας του ΟΗΕ. Παίζει σε διεθνές ταμπλό με την Ελλαδίτσα ως «άσο» στο μανίκι του.

Ίσως είναι ακόμη καιρός να το ξανασκεφτούμε.
Εμείς, ο απλός κοσμάκης.
Τι κοινωνία θέλουμε;
Τι ζωή;
Προς τα πού να τραβήξουμε;
Ίσως είναι ακόμη καιρός να αποτινάξουμε τον ζυγό του κατακτητή, με αυτενέργεια, με φαντασία, με δημιουργική ιστορική μνήμη: Μικρές κοινωνίες, σε μέτρα ανθρώπινα, που θα έχουν ξεφύγει από τον πολιτισμικό γιγαντισμό και τον δεινοσαυρισμό, τον παραλογισμό της ανάπτυξης, της εξάρτησης από ξένα κέντρα και τη φενάκη του υπερκαταναλωτισμού.

πηγή:avgi