Γράφει ο Θεόδωρος Πέππας
Με αφορμή το ζήτημα που ετέθη από την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σχετικά με την κατάργηση των εικόνων από σχολεία και Δικαστήρια της γείτονος Ιταλίας, θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας ορισμένες σκέψεις.
Είναι αξιοσημείωτη η αντίθεση ποσοστού πάνω από 70% των Ιταλών, στην παραπάνω απόφαση. Ο τρόπος επίσης με τον οποίο ετέθη προς συζήτηση το θέμα, ως ζήτημα προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συντριπτικών μειοψηφιών, σε μια κοινωνία που καθολικά αποδέχεται, ως επικρατούσα θρησκεία τη Χριστιανική, προκάλεσε έντονα το λαϊκό αίσθημα στη γείτονα. Η παραπάνω απόφαση εγείρει εύλογο ερώτημα, αν και κατά πόσο, η προβαλλόμενη από μειοψηφίες που ζουν σε μια χώρα, απαίτηση για αποκαθήλωση των εικόνων, οδηγεί σε αποκαθήλωση στοιχείων παράδοσης του λαού της χώρας.
Προβληματισμό εγείρει εξάλλου το γεγονός ότι, στις παραδοχές του Δικαστηρίου, το ζήτημα των εικόνων, δεν συνδέεται καθόλου με την ουσία της καλυτέρευσης προσφοράς παιδείας και δικαιοσύνης στους αλλόθρησκους μετανάστες. Φαίνεται επίσης να παραγνωρίζει το ρόλο της εκκλησίας ως θεσμού αρχαιότερου από το κράτος και πυλώνα κοινωνικής οργάνωσης των περισσοτέρων δυτικών κοινωνιών. Εμφανίζεται να μεταθέτει τον προβληματισμό, σε ανοχή ή μη των θρησκευτικών συμβόλων, ενώ δεν διερευνάται από το Δικαστήριο το γεγονός ότι η ανοχή της διαφορετικότητας, σε αντίθεση με το Ισλάμ, αποτελεί βασική αρχή του Χριστιανισμού, που ασπάζεται η συντριπτική πλειοψηφία των Ιταλών.
Η παραπάνω απόφαση δεν φαίνεται να απαντά στο ερώτημα, αν και κατά πόσο, η θρησκευτική παράδοση μιας κοινωνίας, δημιουργεί υποχρέωση του κράτους να εξασφαλίσει και σε συμβολικό επίπεδο την πρόσβαση της μεγάλης λαϊκής πλειοψηφίας στο Θείο, μέσω των εικόνων.
Επίσης η παραπάνω απόφαση, δεν φαίνεται να προσφέρει πειστικό επιχείρημα σχετικά με το εάν προσφέρεται από την Ευρωπαϊκή έννομη τάξη, ικανή προστασία στο δικαίωμα ενός λαού, να μένει συνδεδεμένος με την θρησκευτική του παράδοση ακόμη και μέσω συμβολικών στοιχειών.
Ούτε στο ερώτημα, αν το θρησκευτικό συναίσθημα του κυριάρχου λαού μιας χώρας, αποτελεί δημόσιο αγαθό, του οποίου η προστασία ανήκει στην ευθύνη του κράτους.
Χωρίς να παραγνωρίζεται η ιδιαιτερότητα του θέματος σε νομικό και πολιτιστικό επίπεδο και χωρίς η συζήτηση αυτή να αφορά άμεσα την Ελλάδα καθώς το Ελληνικό Σύνταγμα παρέχει ρητή προστασία με ειδική διάταξη η οποία ορίζει ως επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα την ορθόδοξη του Χριστού Εκκλησία, κάτι που δεν υπάρχει στο Ιταλικό Σύνταγμα, έχουμε ωστόσο την άποψη ότι, σε συγκροτημένες θρησκευτικά κοινωνίες, όπως η γειτονική Ιταλία η δική μας και άλλες, η αποκαθήλωση των εικόνων, υπό το φως των ανωτέρω προβληματισμών, συνιστά εκτός των άλλων βεβιασμένη και ανώφελη από κάθε άποψη, αφαίρεση ενός σημαντικού σημειολογικού κεκτημένου της κοινωνίας, ωφέλιμου για την κοινωνική συνοχή του Λαού.
* Ο Θεόδωρος Πέππας, είναι δικηγόρος, απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και μεταπτυχιακών σπουδών του Παντείου Πανεπιστημίου.
