«Φούσκα», βασισμένη μάλιστα σε ιδιαίτερα γαλαντόμες επιδοτήσεις, καταγράφεται στον τουριστικό τομέα, όπου η κρίση είναι προ των πυλών, με πολλές μονάδες να κινδυνεύουν με λουκέτο ή και να έχουν ήδη βγει στο σφυρί.
Η γρήγορη απορρόφηση κονδυλίων, που είχε παρατηρηθεί τα τελευταία χρόνια, είχε βραχυπρόθεσμη θετική επίδραση και απέφερε κέρδη κυρίως στην οικοδομή και όχι από την ίδια τη λειτουργία της επιχείρησης.
Με τον νόμο 3299/2004, η επιχορήγηση πενταπλασιάστηκε σε σχέση με το προηγούμενο θεσμικό καθεστώς (νόμος 2601/1998) και σε ποσοστό 36,8% διατέθηκε για τη δημιουργία νέων μονάδων, έναντι 7,1% στην περίοδο 1998-2004. Το 44,5% των επενδύσεων αφορούσε εκσυγχρονισμό σε υπάρχουσες μονάδες, έναντι 64% με τον προηγούμενο νόμο. Επιπλέον, μέσα από εξαιρέσεις επί εξαιρέσεων που είχαν θεσπίσει οι υπουργικές αποφάσεις, τα κίνητρα είχαν επεκταθεί ακόμη και σε μονάδες πέντε αστέρων.
Υψηλά κόστη
Οι θέσεις εργασίας διπλασιάστηκαν αλλά το μέσο κόστος επένδυσης για τη δημιουργία νέων ευκαιριών απασχόλησης αυξήθηκε κατά 139%. Η ίδια εικόνα εμφανίζεται και στις νέες κλίνες, όπου το μέσο κόστος επένδυσης ανέβηκε κατά 125%. Οι μεγαλύτεροι πόροι κατευθύνθηκαν σε τουριστικά ανεπτυγμένες περιοχές, όπως ο άξονας Θεσσαλονίκη-Χαλκιδική, με 53 μονάδες και 4.634 κλίνες, η Κρήτη με 49 μονάδες και 9.249 κλίνες, καθώς και τα νησιά Ρόδος, Κως, Κέρκυρα και Ζάκυνθος. Αύξηση καταγράφηκε και στην Πελοπόννησο, λόγω των κινήτρων για τις πυρόπληκτες περιοχές.
Τα αποκαλυπτικά στοιχεία παρουσιάστηκαν από τη νομικό τουριστικών επενδύσεων Μπέτυ Χατζηνικολάου, στη χθεσινή ημερίδα με θέμα «Οικονομική συγκυρία και χωροταξία του τουρισμού», που οργάνωσε ο τομέας πολεοδομίας-χωροταξίας του Πολυτεχνείου. Η αρχιτέκτων-πολεοδόμος Ρέα Καλόκαρδου σημείωσε ότι το 60% των τουριστικών καταλυμάτων βρίσκεται στα νησιά και, τα τελευταία χρόνια, παρουσίασε αύξηση κατά 8% τον χρόνο, έχοντας ήδη καλύψει τις ανάγκες της επόμενης 14ετίας!
Οι περισσότεροι ομιλητές αναφέρθηκαν στην καθυστέρηση που σημειώνεται στην αναμόρφωση του ειδικού πλαισίου για τον τουρισμό, που είχε θεσμοθετηθεί το καλοκαίρι του 2009 με κοινή υπουργική απόφαση, παρά την έντονη αντίδραση όλων των επιστημονικών φορέων. Η κριτική επικεντρώνεται στα άρθρα 9 και 10, που αφορούν τις νέες μορφές παραθεριστικής κατοικίας, με τα περίφημα condo hotels, που στην ουσία ανατρέπουν προς το δυσμενέστερο το καθεστώς τής εκτός σχεδίου δόμησης. «Μπορεί να μην εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις, γιατί απαιτείται να ακολουθήσει νομοθετική ρύθμιση. Οσο παραμένουν όμως είναι σαν οι αρμόδιοι να "κλείνουν το μάτι" στους επίδοξους επενδυτές που έχουν αγοράσει και συνεχίζουν να αγοράζουν μεγάλες εκτάσεις σε νησιά και παράκτιες περιοχές», ήταν η παρέμβαση ομιλητή από το πολυπληθές ακροατήριο.
Η Πολυξένη Ζέικου, διευθύντρια Χωροταξίας του υπουργείου Πειβάλλοντος, διαβεβαίωσε ότι τα επίμαχα άρθρα θα καταργηθούν και προανήγγειλε πρόγραμμα κινήτρων για την απόσυρση των εγκαταλελειμμένων μονάδων ή τον εκσυγχρονισμό τους. Εξετάζεται επίσης νέα πρόταση για «μεταφορά» των εγκεκριμένων κλινών σε άλλες μονάδες. Να σημειωθεί ότι με νόμο του 2006 είχε τροποποιηθεί ο ΓΟΚ και δόθηκε η δυνατότητα να ανακαινιστούν εγκαταλελειμμένες τουριστικές μονάδες, ώστε να αξιοποιηθούν σε άλλες χρήσεις (π.χ. κατοικία, γραφεία, κ.λπ.). Την επανεξέταση του θεσμικού πλαισίου για το χωροταξικό του τουρισμού προανήγγειλε στην ομιλία της η Μαρία Καλτσά, γενική γραμματέας του υπουργείου Περιβάλλοντος. Ανακοίνωσε ότι οι προτάσεις ολοκληρώθηκαν την περασμένη εβδομάδα, ενώ άφησε να εννοηθεί ότι θα συνδυαστούν με τα ειδικά χωροταξικά για τον παράκτιο χώρο και τις ορεινές περιοχές.
Προανήγγειλε αλλαγές
Το νέο στοιχείο στον σχεδιασμό είναι ο υπολογισμός της φέρουσας ικανότητας της κάθε περιοχής, από τον οποίο θα προκύψουν οι ανάγκες για νέες τουριστικές εγκαταστάσεις και βελτιώσεις στις υπάρχουσες. Προανήγγειλε επίσης αλλαγές στην εκτός σχεδίου δόμηση, χωρίς να μιλήσει πάντως για απαγόρευσή της αλλά για νέους κανόνες, ώστε να μην αλλοιώνεται το τοπίο.
Να αξιολογηθεί η πολιτική των τελευταίων χρόνων και να αναζητηθεί ορθολογικός σχεδιασμός, με βάση τη βιώσιμη ανάπτυξη στον τομέα του τουρισμού, όπου δημιουργείται το 16,23% του ΑΕΠ και το 19,76% της απασχόλησης, τόνισαν οι καθηγήτριες του τομέα Πολεοδομίας-Χωροταξίας Σοφία Αυγερινού-Κολώνια και Πολυξένη Κοσμάκη, καθώς και ο πρόεδρος της αρχιτεκτονικής σχολής, Σπ. Ραυτόπουλος. *
