Από την Ορθόδοξη θεολογία γνωρίζουμε ότι ο χρόνος συνδέεται στενά με τον χώρο, και τα δύο, χώρος και χρόνος, είναι δημιουργήματα του Θεού. Ο χρόνος είναι η ενέργεια που διακρίνει τα όντα και επομένως δεν είναι μια απλή κίνηση των αστέρων, αλλά είναι η κίνηση όλων των όντων και κυρίως των ζωντανών υπάρξεων. Και βέβαια ο χρόνος συνδέεται με την κτιστή ύπαρξη και μάλιστα την θνητή. Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος θα πη εύστοχα ότι αιώνας είναι ο χρόνος που σταματά να κινήται, και χρόνος είναι ο αιώνας που μετρείται κινούμενος. Αυτό σημαίνει ότι όσο ζη ο άνθρωπος σε αυτήν την ζωή συνδέεται με τον χρόνο, και όταν φύγη από τον κόσμο αυτόν τότε εισέρχεται σε μια άλλη διάσταση χρόνου που λέγεται αιώνας.
Δυστυχώς οι σύγχρονοι άνθρωποι ταυτίζουν τον χρόνο με το αιώνιο, δηλαδή ζουν την βιολογική ζωή, ωσάν να πρόκειται να ζήσουν αιώνια, γι’ αυτό και απολυτοποιούν όλα εκείνα που έχουν σχέση με τα υλικά αγαθά, την ηδονή, την ευχαρίστηση, και άλλοι περιφρονούν τελείως αυτήν την ζωή, αναμένοντας τα πάντα μόνο στην άλλη ζωή. Όταν όμως ταυτίζουμε απόλυτα τον χρόνο με το αιώνιο, όταν εξαντλούμε την ζωή του μέλλοντος αιώνος στο ενθάδε, τότε αυτό είναι και λέγεται εκκοσμίκευση. Οι άγιοι Απόστολοι ζούσαν συνεχώς με την αίσθηση της παροδικότητος των πραγμάτων αυτής της ζωής, και την νοσταλγία της αιωνίου ζωής, την οποία βίωναν από αυτήν την ζωή. Μάλιστα ο Απόστολος Παύλος γράφει: “ουκ άξια τα παθήματα του νυν καιρού προς την μέλλουσαν δόξαν αποκαλυφθήναι εις ημάς...” (Ρωμ. η’, 18).
Ο χρόνος της ζωής του καθενός από μας είναι πολύ περιορισμένος και μικρός, εν σχέσει με το αιώνιο. Δεν θα ζήσουμε αιώνια πάνω στην γή. Κάνουμε υπομονή στις διάφορες δοκιμασίες στην ζωή μας, γιατί πιστεύουμε ότι ο τρόπος με τον οποίο ζούμε, η σχέση μας με τον Θεό και τους ανθρώπους, προσδιορίζουν και τον τρόπο ζωής μετά την έξοδό μας από αυτήν την ζωή. Γιατί, καίτοι τελειώνει κάποτε ο βίος μας, εν τούτοις δεν τελειώνει η ζωή, αφού υπάρχει ζωή και μετά τον θάνατο, δηλαδή μετά την έξοδο της ψυχής από το σώμα.
Δυστυχώς πολλοί Χριστιανοί στην εποχή μας έχουν στραμμένη την προσοχή τους στις ημερομηνίες, στον χρόνο και αποστρέφονται τα αιώνια και τα υψηλά, δεν αποβλέπουν στην απόκτηση της γνώσεως του Θεού. Επίκαιρος είναι ο λόγος του Αποστόλου Παύλου: “νύν δε γνόντες Θεόν, μάλλον δε γνωσθέντες υπό Θεού, πώς επιστρέφετε πάλιν επί τα ασθενή και πτωχά στοιχεία, οίς πάλιν άνωθεν δουλεύειν θέλετε; ημέρας παρατηρείσθε και μήνας και καιρούς και ενιαυτούς! φοβούμαι υμάς, μήπως εική κεκοπίακα εις υμάς” (Γαλ. δ’ 9-10). Είναι φοβερόν να παρατηρούμε τις αλλαγές του χρόνου και να μη μας εμπνέη ο πραγματικός σκοπός της ζωής μας.
Ο Απόστολος Παύλος συνιστά: “εξαγοραζόμενοι τον καιρόν, ότι αι ημέραι πονηραί εισι...” (Εφ. ε’ 16). Πρέπει να αγωνιστούμε όχι για την αγορά μετοχών στο χρηματιστήριο, αλλά για την αγορά του χρόνου, αφού μόνο τότε θα τον βρούμε μπροστά μας στην μέλλουσα αιώνια ζωή. Παρατηρούμε, όμως, ότι στην ζωή μας επικρατεί η λεγομένη “ρύπανση του χρόνου”. Ο σύγχρονος άνθρωπος, όπως ρυπαίνει τον χώρο από τα προϊόντα των παθών του, έτσι ρυπαίνει και τον χρόνο, αφού αυτόν τον σπαταλά σε άσκοπα πράγματα, και το πιο χειρότερο, είναι ότι τον κατασπαταλά σε πράξεις αμαρτωλές, σε ενέργειες που συνιστούν άρνηση του θελήματος του Θεού. Η εποχή μας καίτοι θέλει να λέγεται σύγχρονη και ώριμη, εν τούτοις είναι γεμάτη από παλαιά ρεύματα φιλοσοφικά, ιδεολογικά, που αυξάνουν την αγωνία του ανθρώπου.
Όμως, πώς μπορούν να γεμίσουν τον σύγχρονο άνθρωπο οι παγανισμοί και μεσσιανισμοί, οι νεωτερισμοί και μετανεωτερισμοί, τα θρησκευτικά και δαιμονικά συστήματα;
Ευτυχώς που η Εκκλησία την πρώτη του έτους, εορτάζει δύο μεγάλα γεγονότα.
Το πρώτο είναι η κατά σάρκα περιτομή του Χριστού, η οποία δείχνει αφ’ ενός μεν την φιλανθρωπία του Θεού προς το ανθρώπινο γένος, αφ’ ετέρου δε την περιτομή των παθών από την ζωή μας. Πρέπει να καθαρθούμε, να μεταμορφωθούμε και να μεταμορφώσουμε τα πάθη, γιατί η ενέργεια των παθών κάνει τον βίο μας ανυπόφορο και αηδιαστικό.
Το δεύτερο γεγονός είναι η μνήμη του Μεγάλου Βασιλείου, της μεγάλης αυτής προσωπικότητος, ο οποίος “τά των ανθρώπων ήθη κατεκόσμησεν”, με την διδασκαλία του, το έργο του και αυτήν ακόμη την κοίμησή του. Παρέμεινεν η μνήμη του ζωντανή μέσα στην συνείδηση του λαού. Χρειαζόμαστε μορφές σαν του Μ. Βασιλείου στην δύσκολη εποχή μας, που επικρατεί η νεοειδωλολατρεία, ο φανατισμός, ο αρριβισμός και ο αμοραλισμός, το έλλειμμα του εκκλησιαστικού ήθους και του ορθοδόξου φρονήματος.
Εισερχόμαστε σε ένα νέο χρόνο αλλά δυστυχώς αν δη κανείς προσεκτικά την σύγχρονη ζωή, θα διαπιστώση ότι πολλοί άνθρωποι διακατέχονται από παλαιές συνήθειες, παλαιά ήθη και έθιμα, ειδωλολατρική νοοτροπία, καίτοι καλούνται Ορθόδοξοι Χριστιανοί.
Δύο χιλιάδες δέκα χρόνια μετά τον Χριστό και όμως πολλοί άνθρωποι της εποχής μας ομοιάζουν σαν να ζουν προ Χριστού. Βέβαια από πλευράς επιστήμης έχουμε προόδους, αλλά από πλευράς ήθους και συμπεριφοράς βρισκόμαστε πολύ πίσω. Πολλοί από τους συγχρόνους ανθρώπους συμπεριφέρονται ωσάν να μη έχει έλθη στον κόσμο ο Χριστός, ωσάν να μη περιμένουν ανάσταση νεκρών και ζωή του μέλλοντος.
Γι’ αυτόν τον λόγο, το έτος αυτό θα μας δοθή η δυνατότητα από πλευράς Εκκλησίας, να δούμε το μεγαλείο του Χριστιανισμού, την αξία του αποκαλυπτικού λόγου, την σπουδαιότητα της ευαγγελικής ζωής, την προοπτική του μέλλοντος αιώνος, αλλά συγχρόνως και την αποτυχία μας να ζήσουμε σύμφωνα με το πνεύμα του Ευαγγελίου και της Ορθοδόξου ζωής. Οπότε, όλος αυτός ο χρόνος είναι αφορμή ελπίδας και μετανοίας, αισιοδοξίας και αυτοκριτικής, ελπίδας και ανάστασης.
Με αυτές τις σκέψεις ευχόμαστε σε όλους σας ο νέος χρόνος να είναι ευλογημένος και ο Θεός να σάς γεμίση από ουράνια και επίγεια δωρήματα.
Σαντορινιός
