Ανάμεσα σε πέτρες που άλλοτε πρασινίζουν, άλλοτε γίνονται μαύρες - αποχρώσεις του μαύρου στο φως του Ηλιου, στο φως της Σελήνης, σε λευκό παντού, με τις όψεις του θείου ή του απόλυτου, σε χρώματα όπου τα σπαρτά - σταφύλια ή φρούτα και εξωτικά προϊόντα, η Σαντορίνη υποδέχεται τους επισκέπτες της.
Στην άκρη του χάους τα χτισμένα σπίτια και τα ξενοδοχεία προκαλούν ίλιγγο που χάνεται πάνω απ' τη θάλασσα. Ο άνεμος των Κυκλάδων σε υπνωτίζει και νομίζεις πως βρίσκεσαι σε μια υπερκόσμια Βενετία, σε μια Βαβέλ του Παραδείσου. Σ' ένα νησί που επιπλέει στους σεισμούς. Στην καταστροφή.
Κάτω από τα φωτογραφικά πορτρέτα των αδελφών Λουκά και Ευάγγελου Μπελλώνια, στα Φηρά, στο Μπελλώνειο Ιδρυμα, συνάντησα τους γιους τού Ευάγγελου, Νίκο και Γιάννη. Η έκθεση Οψεις του Λευκού, που οργάνωσε η Ιρις Κρητικού, με 58 Ελληνες ζωγράφους, γλύπτες, βίντεο, είχε γεμίσει το νησί τέχνη και αρμονία. Η Ειρήνη Μπελλώνια μού έδειξε τους χώρους του Ιδρύματος. Τη Βιβλιοθήκη που στεγάζει 35.000 βιβλία. Είναι η μόνη βιβλιοθήκη της Σαντορίνης με δανειστικό τμήμα - 2.500 μέλη· την αίθουσα διαλέξεων και θεάτρου, όπου τώρα υπάρχει η έκθεση ζωγραφικής, τα δύο δωμάτια φιλοξενίας.
Ολα ξεκίνησαν το 1994 και για τα παιδιά, τα σχολεία της Σαντορίνης· προστίθενται, αγοράζονται, χαρίζονται νέα βιβλία, απ' όλες τις κατηγορίες, και λειτουργεί όλο τον χρόνο με δύο υπαλλήλους. Ολες οι εκδηλώσεις -δημοτικές, σχολικές, διαφόρων συλλόγων- στεγάζονται στο Μπελλώνειο Ιδρυμα. Η Σαντορίνη ποτέ δεν ησυχάζει. Εχει 10.000 μόνιμους κατοίκους, 5 Δημοτικά σχολεία και 3 Γυμνάσια - Λύκεια.
Το Ιδρυμα έχει φιλοξενήσει, από τότε που δημιουργήθηκε, εκθέσεις εικαστικών των Ανδρέου, Χριστοφόρου Ασιμή, Δημήτρη Δαρζέντα, Οπης Ζούνη, Ζωής Αλαφούζου, χαρακτικά του Μόραλη κ.ά. Βραδιές λόγου, λογοτεχνίας.
Τα δύο αδέλφια που έκαναν αυτό το δώρο στη γενέθλια γη έχουν φύγει στον Σείριο, οι γιοι τους, οι χορηγοί - κι αυτοί από τη Σαντορίνη, οι κάτοικοι στηρίζουν αυτό το λαμπρό κτίσμα στο κέντρο των Φηρών.
Καθώς κατεβαίνω τα σκαλιά να φύγω, θυμάμαι -από τον Τύπο της εποχής- τον Ευάγγελο Μπελλώνια να υποδέχεται στα σκαλιά τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, στο διαγνωστικό κέντρο «Υγεία», από τους πρωτεργάτες ίδρυσής του -με τη λευκή στολή του ιατρού - παθολόγος. Και να ξέρει, μόνον αυτός, όλα τα μυστικά του. Από το 1974.
