Ερευνητές αναζητούν ουσίες για νέα σκευάσματα στον υποθαλάσσιο κόσμο
«Τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια έχουμε απομονώσει περισσότερες από τριακόσιες νέες ουσίες από θαλάσσιους οργανισμούς. Εκεί κάτω, στον βυθό, υπάρχει ένας άγνωστος θησαυρός που έχουμε αναλάβει να μελετήσουμε ώστε να αξιοποιηθεί στην παραγωγή νέων φαρμάκων, χρωμάτων και καλλυντικών...».
Περνούν από το μικροσκόπιό τους κάθε είδους σφουγγάρια, φύκια, κοχύλια, κοράλλια ή άλλα είδη της θαλάσσιας χλωρίδας. Έλληνες επιστήμονες και ερευνητές έχουν αναλάβει να εξακριβώσουν εάν η χημική σύστασή τους είναι ενδεχομένως ευεργετική για τον ανθρώπινο οργανισμό. «Μελετάμε τους θαλάσσιους πληθυσμούς με σκοπό να εντοπίσουμε ουσίες τους που ίσως έχουν καλύτερη βιολογική ή φαρμακολογική δράση ή και λιγότερες παρενέργειες σε σχέση με όσες κυκλοφορούν ήδη στο εμπόριο. Βασικός στόχος μας δεν είναι να μελετήσουμε τα πιο σπάνια ή ιδιόμορφα είδη, αλλά αυτά τα οποία θα μπορούσε να είναι διαθέσιμα σε ποσότητες που να καλύπτουν την αγορά ή και να καλλιεργηθούν, εφόσον παραστεί ανάγκη...», λέει στα «ΝΕΑ» ο καθηγητής στο Τμήμα Φαρμακευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Βασίλης Ρούσσης, διευθυντής στο Εργαστήριο Φαρμακογνωσίας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων. «Αναζητούμε συστατικά τους που θα μπορούσαν ίσως να εμφανίζουν αναγνωρισμένη αντικαρκινική, αντιμικροβιακή, αντιφλεγμονώδη ή και αντιοξειδωτική δράση. Σ΄ αυτά ψάχνουμε και για πρώτες ύλες κατάλληλες για συμπληρώματα διατροφής, καλλυντικά ή και οικολογικά χρώματα, για το βάψιμο στα ύφαλα των πλοίων και άλλες υποβρύχιες κατασκευές...» επισημαίνει.
«”Ανακυκλώνουμε” φύκια και σφουγγάρια»
Προτού οι διάφοροι θαλάσσιοι οργανισμοί καταλήξουν στο αθηναϊκό πανεπιστημιακό εργαστήριο, έχει οργανωθεί η συντονισμένη εξασφάλισή τους. Από το 2004, φροντίζει γι΄ αυτήν η δεκαπενταμελής ερευνητική ομάδα του Ινστιτούτου Θαλάσσιας και Περιβαλλοντικής Έρευνας Αιγαίου, «Αρχιπέλαγος».
Μόνο στο Ανατολικό Αιγαίο και τα Δωδεκάνησα έχουμε εντοπίσει τουλάχιστον 550 είδη φυκιών, αλλά και μία σειρά ασπόνδυλων, όπως ανεμώνες, γοργόνιες, δακτυλιοσκώληκες κ.λπ. Ακριβώς επειδή είναι οργανισμοί κολλημένοι στον πυθμένα έχουν αναπτύξει ως μέθοδο άμυνάς τους διάφορες ουσίες που τα κάνουν δύσπεπτα ή και τοξικά στους πιθανούς θηρευτές τους. Αυτές τις ουσίες ψάχνουν οι επιστήμονες...», λέει στα «ΝΕΑ» η υδροβιολόγος κ. Αναστασία Μήλιου, συντονίστρια του «Αρχιπελάγους». Και ξεκαθαρίζει: «Κανονικά όλα αυτά τα φύκια και τα σφουγγάρια που ανασύρθηκαν συμπτωματικά στην επιφάνεια θα είχαν πεταχτεί στα σκουπίδια, ως άχρηστα αντικείμενα. Μας ενδιαφέρει όμως να αξιοποιούνται, να “ανακυκλώνονται”, να βγαίνει από αυτά η μέγιστη δυνατή επιστημονική γνώση. Προς την κατεύθυνση αυτή, σε πρώτη φάση τα αποθηκεύουμε σε βαθιά κατάψυξη, έως και τους μείον ογδόντα βαθμούς, για να διατηρούνται. Κατόπιν, τα φωτογραφίζουμε και τα αναγνωρίζουμε προτού τα στείλουμε για λεπτομερείς αναλύσεις στο Πανεπιστήμιο Αθηνών ή και σε άλλα εργαστήρια ανά τον κόσμο...».
ΧΗΜΙΚΑ... ΟΠΛΑ
Οι επιστήμονες μελετούν ουσίες τις οποίες έχουν αναπτύξει ως όπλα πολλοί οργανισμοί που ζουν στον βυθό
LΙΝΚS
ΤΟΜΕΑΣ ΦΑΡΜΑΚΟΓΝΩΣΙΑΣ ΚΑΙ ΧΗΜΕΙΑΣ ΦΥΣΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Τμ. Φαρμακευτικής Πανεπιστημίου Αθηνών http://www.pharm.uoa.gr/pharmacognosy
email: roussis@pharm.uoa.gr
«ΑΡΧΙΠΕΛΑΓΟΣ», Ινστιτούτο Θαλάσσιας και Περιβαλλοντικής Έρευνας Αιγαίου http://www.archipelago.gr
email: info@archipelago.gr
Μόλις μία στις 10.000 ουσίες γίνεται φάρμακο
ΚΑΘΕ ΑΛΛΟ παρά εύκολο είναι το έργο της εικοσαμελούς ερευνητικής ομάδας μεταπτυχιακών φοιτητών του Τμήματος Φαρμακευτικής με επικεφαλής τον καθηγητή Β. Ρούσση και τον αναπληρωτή καθηγητή Κ. Βάγια. «Για να γίνει μία ουσία φάρμακο θα χρειαστεί μια διαδικασία που θα πάρει ώς και τρεις δεκαετίες. Αυτή τη στιγμή μόνο δύο είναι παγκοσμίως τα βασικά φάρμακα που έχουν παραχθεί από θαλάσσιους οργανισμούς, με την υποστήριξη μεγάλων εταιρειών. Κι αυτό, γιατί κοστίζει γύρω στα δύο δισεκατομμύρια ευρώ η κυκλοφορία ενός νέου σκευάσματος. Στην πραγματικότητα, μόλις μία από τις 10.000 ουσίες που θα μελετηθούν θα καταλήξει κάποια στιγμή να γίνει τελικά και φάρμακο. Με άλλα λόγια, ψάχνουμε ψύλλους στ΄ άχυρα...», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Ρούσσης.
Παρ΄ όλα αυτά, σε συνεργασία και με άλλα εργαστήρια, πανεπιστήμια και ωκεανογραφικά ινστιτούτα, σε Ευρώπη και Αμερική, οι Έλληνες επιστήμονες δεν το βάζουν κάτω. Βασιζόμενοι σε εξελιγμένη τεχνολογία, εφαρμόζουν μεθόδους χρωματογραφίας, για την απομόνωση των ουσιών.
Μόνο η διαδικασία αυτή μπορεί να διαρκέσει έως και χρόνια. «Στην πράξη, παίρνουμε το εκχύλισμα των θαλάσσιων οργανισμών, το οποίο και αναλύουμε, προχωράμε και στην ταυτοποίησή του. Στη συνέχεια, μέσα από βάσεις δεδομένων, ελέγχουμε κατά πόσον αυτό έχει απομονωθεί ή όχι και στο παρελθόν, είτε από εμάς, είτε κι από ξένους ερευνητές. Εάν όντως πρόκειται για μια νέα ουσία, τότε αυτή φεύγει πλέον από τα χέρια μας, με προορισμό συνεργάτες μας σε Ελλάδα ή και εξωτερικό. Πρόκειται για εξειδικευμένους φαρμακολόγους, οι οποίοι και αναλαμβάνουν την περαιτέρω μελέτη της.
Αυτοί είναι που βγάζουν το τελικό συμπέρασμα για πιθανή ωφέλιμη δράση της...».
http://www.tanea.gr/default.asp?pid=2&ct=1&artId=4559612
