Γράφει ο Ιωάννη Τάτσης
«Από το σχολείο μανθάνομεν, το κατά δύναμιν, τί είναι Θεός, τί είναι ή Αγία Τριάς, τί είναι άγγελοι, τί είναι αρχάγγελοι, τί είναι δαίμονες, τί είναι παράδεισος, τί είναι κόλασις, τί είναι αμαρτία, αρετή. Από το σχολείον μανθάνομεν τι είναι Αγία Κοινωνία, τι είναι Βάπτισμα, τι είναι το άγιον Ευχέλαιον, ο τίμιος γάμος, τι είναι ψυχή, τι είναι κορμί, τα πάντα από το σχολείον τα μανθάνομεν». Με τους λόγους αυτούς ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός περιγράφει το σχολείο της εποχής του, ένα σχολείο που συμβάλλει άμεσα στην πνευματική και εκκλησιαστική κατάρτιση των μαθητών του.
Κάθε σύγκριση των λόγων του αγίου με τους σημερινούς στόχους της εκπαίδευσης και τις οδηγίες των Αναλυτικών Προγραμμάτων αποδεικνύει την τεράστια απόσταση που χωρίζει το σχολείο του αγίου Κοσμά από το σημερινό σχολείο της πολυπολιτισμικότητας.
Τα γλωσσικά μαθήματα έχουν πλήρως αποχριστιανοποιηθεί με την αφαίρεση σχεδόν στο σύνολό τους των ενοτήτων που έκαναν κάποια αναφορά στη χριστιανική ζωή. Τα ελάχιστα καινοδιαθηκικά και πατερικά κείμενα που διδάσκονταν στο μάθημα των Αρχαίων Ελληνικών έχουν σχεδόν πλήρως εξοστρακιστεί, κι ας αποτελούν –πέραν της πνευματικής τους αξίας- τα προσφορότερα κείμενα για την εισαγωγή των μαθητών στη γνώση της αρχαίας ελληνικής γλώσσας λόγω της περισσότερο προσιτής και γνωστής στους μαθητές γλώσσας στην οποία είναι γραμμένα. Αλλά και τα διηγήματα του Παπαδιαμάντη ή τα κείμενα του Κόντογλου δε χωρούν πλέον στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας.
Το χειρότερο δε πάντων η αλλοίωση του μαθήματος των θρησκευτικών. Αφού πρώτα εξοστράκισε κάθε αναφορά στο πρόσωπο του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού και τη διδασκαλία του, δεν στοχεύει πλέον στη μετάδοση της γνώσης της ορθόδοξης Πίστης και των Μυστηρίων όπως τα περιγράφει στους παραπάνω λόγους ο άγιος Κοσμάς. Αντίθετα έχει ως στόχο την καλλιέργεια της γνωριμίας μεταξύ των θρησκειών, της «ανοχής» και του «διαλόγου» με πάσης φύσεως αιρέσεις και θρησκείες, χωρίς μάλιστα να υπάρχει το υπόβαθρο της βαθιάς γνώσης της δικής μας ορθόδοξης Πίστης. Το δε βιβλίο θρησκευτικών της Α΄ Λυκείου που διαπραγματεύεται τα περί των ιερών Μυστηρίων και της περί των Αγγέλων και δαιμόνων, παραδείσου και κολάσεως διδασκαλίας της Εκκλησίας δέχεται ουκ ολίγες επικρίσεις για το «κατηχητικό» του περιεχόμενο που πρέπει με την πρώτη ευκαιρία να αλλάξει.
Το «σχολείο του αγίου Κοσμά» λόγω του «κατηχητικού» και «μονόπλευρου» (ορθόδοξου μόνο) χαρακτήρα του είναι μάλλον απορριπτέο από τους σύγχρονους θεολόγους που σχεδιάζουν το μέλλον του θρησκευτικού μαθήματος.
