Γράφει ο Κ. Στούπας
Στην τελευταία κρίση μάθαμε πόσο εύκολο είναι να χάσεις τα πάντα από ένα ακίνητο που αγόρασες σε ακατάλληλη εποχή με δανεικά ή γιατί βρίσκεται σε ζώνη με υψηλή αντικειμενική αξία...
Ένας άλλος μύθος που θα «σπάσει» σύντομα είναι πως η εστίαση (καφε-σουβλάκια κλπ) είναι ένα κλάδος που προσφέρεται για δύσκολες περιόδους καθώς ο Έλληνας τα τελευταία έξοδα που κόβει δεν αφορούν την διασκέδαση μέσω βρώσης και πόσης.
Παρατηρώ στη γειτονιά μου τα τελευταία δυο χρόνια τα σουβλατζίδικα να ξεφυτρώνουν σαν τα μανιτάρια και τα περισσότερα από αυτά μετά από μερικούς μήνες να εξαφανίζονται πάλι όπως εμφανίστηκαν.
Εν τω μεταξύ, η αύξηση της προσφοράς παρόμοιων υπηρεσιών οδηγεί στο λουκέτο και πολλούς από τους παλαιότερους και ως εκ τούτου εδραιωμένους ανταγωνιστές.
Το 90% των επιχειρήσεων που ιδρύθηκαν το 2012 στην Ελλάδα αφορούσε εστιατόρια, μπαρ και καφέ.
Το 2008, πριν την χρεοκοπία, οι πέντε πρώτοι κλάδοι ήταν κατασκευαστικές, καταστήματα ένδυσης υπόδησης, real estate, εστίασης... (: «Frappeeconomics»: Το 90% των νέων επιχειρήσεων είναι μπαρ, εστιατόρια καφετέριες. )
Οι διαφορές μεταξύ 2008 και 2012 ερμηνεύονται εύκολα από τις εξελίξεις που έχουν μεσολαβήσει. Το 2008 υπήρχε ακόμη ευημερία με δανεικά και ανθούσε η αγορά των ακινήτων, των επώνυμων ενδυμάτων και των ακριβών αυτοκινήτων...
Το 2012 οι άνεργοι έχουν φτάσει το 1,5 εκατ. και όσοι έχουν μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ στην άκρη αυταπατώνται πως ανταλλάσοντας μεταξύ τους σουβλάκια με εσπρέσο και βότκες πορτοκάλι σε υψηλές τιμές θα δημιουργήσουν ανάπτυξη και οικονομική δραστηριότητα.
Όπως σχολίαζα πριν λίγες μέρες, σαν οικονομία έχουμε περάσει στο στάδιο, όπου τρώμε τις σάρκες μας. Βλέπε: Το τελευταίο στάδιο της κρίσης...
Το τραγικό και κωμικό συνάμα είναι πώς δεξιά και αριστερά στην Ελλάδα προπαγανδίζουν αυτό το οικονομικό μοντέλο. Την επίτευξη ανάπτυξης μέσω της ανταλλαγής μεταξύ μας πανάκριβών υπηρεσιών. Δανείστε μας να καταναλώσουμε να προκύψουν θέσεις εργασίας να υπάρξει ανάπτυξη, λένε...
Ενας καφές στην Ελλάδα στοιχίζει 3-4 ευρώ, ενώ στις περισσότερες πόλεις της Ευρώπης ο ίδιος καφές δεν κάνει πάνω από 1-2 ευρώ.
Αν πάει κάποιος στο σούπερ μάρκετ να αγοράσει φέτες τυρί για τοστ και διακατέχεται από πατριωτικά αισθήματα θα απογοητευτεί όταν διαπιστώσει πως τα εισαγόμενα, αν και έρχονται από μακρύτερα, είναι φθηνότερα. Και ας παρασκευάζονται σε χώρες με υψηλότερα μεροκάματα από την Ελλάδα, όπως η Δανία, η Ολλανδία, η Γερμανία κλπ.
Πως αντέχουν μερικές εταιρείες και παράγουν στην Ελλάδα ακόμη με αυτό το σκληρό ανταγωνισμό είναι θαύμα.
Αυτό που συμβαίνει είναι πως στην Ελλάδα ανοίγουμε καφετέριες και σουβλατζίδικα γιατί δεν συμφέρει να ανοίξουμε παραγωγικές επιχειρήσεις.
Ανταλλάσουμε υπηρεσίες μεταξύ μας (σουβλάκια, καφέδες, μπύρες...) σε ακριβές τιμές γιατί δεν μπορούμε να κατασκευάσουμε υπηρεσίες και προϊόντα που μπορούν να ανταγωνιστούν αυτές και αυτά, άλλων οικονομιών.
Ανοίγουμε καφετέριες γιατί δεν μπορούμε να ανοίξουμε βιώσιμες παραγωγικές και εξαγωγικές επιχειρήσεις.
Όταν όλες οι καφετέριες έχουν το καφέ στα 3 ευρώ ο ανταγωνισμός είναι του «θερμοκηπίου». Όταν τελειώσουν έτοιμα που ανακυκλώνουμε, θα κλείσουν μαζικά κι αυτές.
Το κόστος της παραγωγής στην Ελλάδα είναι υψηλότερο από τις περισσότερες άλλες χώρες, ακόμη και τις πλούσιες, όχι γιατί οι Έλληνες εργαζόμενοι παίρνουν πολλά καθαρά στο χέρι, αλλά γιατί το κράτος φορολογεί υπερβολικά την παραγωγή.
Όλους τους φορολογεί υπερβολικά, αλλά στις καφετέριες οι αποδείξεις είναι σπάνιες και οι σερβιτόρες περιστασιακές χωρίς ασφαλιστική κάλυψη.
Στην παραγωγή χρειάζονται μεγαλύτερες επιχειρήσεις και εκεί οι κανόνες τηρούνται. Όπως έχουμε ξαναγράψει, στην Ελλάδα, μαζί με τη Γαλλία, έχουμε τις υψηλότερες κρατήσεις επί του μεικτού μισθού που φτάνουν το 43%.
Αυτό σημαίνει πως κάποιος που παίρνει 1.000 ευρώ καθαρά στο χέρι στοιχίζει στον εργοδότη πάνω από 1.750 ευρώ. Στη Γερμανία στοιχίζει 1.500 και στην Ιρλανδία κάτω από 1.100 ευρώ.
Μην σας κάνει εντύπωση λοιπόν που ο χαμηλότερος μισθός στην Ελλάδα ξεκινά από τα 600 ευρώ και στην Ιρλανδία από τα 1.400...
Δεν είναι μόνο οι υψηλές κρατήσεις και φόροι που κάνουν τα ελληνικά προϊόντα ακριβά, είναι και το ακριβότερο ηλεκτρικό, φυσικό αέριο, καύσιμα (από ειδικούς φόρους και αυτά εν μέρει...) μεταφορικά, δικηγορικά λόγω συντεχνίας και κλειστών επαγγελμάτων κλπ.
Οι φίλοι μου οι αριστεροί υποστηρίζουν πως αυτό που χρειάζεται είναι κεντρικός σχεδιασμός, σωστή καθοδήγηση και κρατικές τράπεζες που θα δίνουν φθηνά δάνεια.
Αν το μολύβι που κατασκευάζεται στην Ελλάδα κάνει 2 ευρώ και αυτό στην Ιρλανδία και τη Γερμανία στοιχίζει 1 ευρώ το ελληνικό μολύβι δεν θα το αγοράζουν ούτε οι πιο ένθερμοι πατριώτες.
Όσα σχέδια και να εκπονήσουν ειδικοί και μη γραφειοκράτες αν το κόστος είναι μη ανταγωνιστικό καμία παραγωγική επένδυση δεν θα γίνει γιατί συνήθως αυτός που θα βάλει τα λεφτά, γνωρίζει καλύτερα από τους ειδικούς που δεν θα τα βάλουν.
Στην Ελλάδα μετά τη χρεοκοπία αντί να μειώσουν τους φόρους και τις εισφορές, αναδομώντας το ασφαλιστικό που είναι το μέγιστο των προβλημάτων, χαριεντίζονται με ένα πρωτογενές πλεόνασμα που το πέτυχαν με οριζόντιες μειώσεις μισθών και συντάξεων και βάζοντας φόρους μέχρι και στα κοτέτσια.
Οι Έλληνες ανοίγουν καφετέριες γιατί δεν μπορούν να φτιάξουν μολύβια που θα είναι ανταγωνιστικά...
Η δεξιά και η αριστερή πολιτική ηγεσία είναι τόσο μακράν νυχτωμένη που πιστεύει πως το πρόβλημα είναι η έλλειψη ρευστότητας. Το γεγονός δηλ. πως οι τράπεζες δεν έχουν φθηνές καταθέσεις να τις δανείσουν...
Το 2008 και πριν που υπήρχαν ωκεανοί φθηνής ρευστότητας πάλι κανείς δεν έκανε παραγωγικές επενδύσεις γιατί δεν συνέφεραν.
Η δεξιά νομίζει πως π.χ. αν η Μέρκελ δώσει την άδεια στην ΕΚΤ να δώσει στις ελληνικές τράπεζες 200 δισ. ευρώ να δανειοδοτήσουν θα υπάρξει παραγωγική και εξαγωγική έκρηξη. Δεν θα υπάρξει. Σε καφετέριες, εισαγωγές και ακίνητα θα πάνε πάλι τα λεφτά.
Η κεντροαριστερά νομίζει πως αν εθνικοποιήσει τις τράπεζες και τις υποχρεώσει να δίνουν δάνεια σε παραγωγικές επιχειρήσεις τα ελληνικά «μολύβια» θα είναι ανταγωνιστικά. Ασε που οι αριστεροί οικονομολόγοι σαν πιο αδαείς όταν ακούν πως υπάρχουν 160 δισ. σε καταθέσεις νομίζουν πως αυτά υπάρχουν σε μετρητά σε υπόγεια θησαυροφυλάκια. Δεν αντιλαμβάνονται πως αυτά είναι μέρος των 240 δισ. περίπου που έχουν δώσει σε δάνεια οι τράπεζες ήδη και αυτοί ζητούν να «κουρευτεί» ένα μέρος τους.
Το κλειδί για λύση του προβλήματος είναι να μειώσουν τους φόρους και τις εισφορές που κάνουν την παραγωγή στην Ελλάδα μη ανταγωνιστική.
Για να συμβεί αυτό πρέπει να μειωθούν οι δαπάνες του κράτους.
Να μειωθεί το κράτος δηλ. και να οργανωθεί έτσι που με λιγότερο κόσμο θα προσφέρει καλύτερες υπηρεσίες (το τελευταίο δεν είναι και δύσκολο...).
Πρέπει επίσης να δοθεί μια λύση στο ασφαλιστικό. Η Ελλάδα έχει 2,7 εκατ. συνταξιούχους συν 300 χιλ. που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα, περί τα 3 εκατ. συνταξιούχους. Από αυτούς το 1 εκατ. είναι κάτω του εθνικού ορίου συνταξιοδότησης. Η ελληνική οικονομία δεν έχει τη δυνατότητα να συντηρεί τόσους συνταξιούχους.
Αν δεν μειώσουμε όσο το δυνατόν ταχύτερα τις δαπάνες άρα και τους φόρους και τις εισφορές θα συνεχίσουμε να τρώμε τις σάρκες μας, νομίζοντας πως θάρθει η ανάπτυξη.
Ανάπτυξη θάρθει όταν αντί για καφετέριες θα ανοίγουν εργοστάσια «μολυβιών»... (να διαφημίσουμε και το ομώνυμο εκπληκτικό μυθιστόρημα της Σώτης Τριανταφύλου).
Το κακό που γίνεται από οικονομικής πλευράς με τη μόδα της καφετέριας και του σουβλατζίδικου είναι πως σπαταλάμε τους τελευταίους πόρους για ανάπτυξη σε αδιέξοδες καταστάσεις. Αντί να εισάγουμε μηχανές που κατασκευάζουν «μολύβια» εισάγουμε μηχανές που ψήνουν καφέδες...
πηγή:amethystosbooks