Αγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς,
Πολλές από τις σοβαρές ασθένειες που βασανίζουν τους ανθρώπους έχουν τη ρίζα τους, γνωστή ή άγνωστη, στο παρελθόν. Οι αιτίες των σοβαρών ασθενειών, όπως λόγου χάριν οι πνευματικές διαταραχές, έχουν να κάνουν με την παραβίαση του ηθικού νόμου του Θεού.
Όταν ο άγιος Χαραλάμπης βασανιζόταν από τους δήμιους, ο αυτοκράτορας και διώκτης του πληροφορήθηκε για τη θαυματουργό δύναμη του αγίου. Διέταξε λοιπόν να φέρουν ενώπιον του έναν δαιμονισμένο, για να δει αν ο Χαραλάμπης μπορούσε να τον θεραπεύσει. Ο διάβολος βασάνιζε ήδη τον ταλαίπωρο άνθρωπο επί τριανταπέντε χρόνια, σέρνοντάς τον στα όρη και τις ερήμους, εκσφενδονίζοντάς τον μέσα σε φαράγγια και έλη. Όταν ο παράφρονας αυτός πλησίασε τον Χαραλάμπη, έντρομος ο δαίμονας αισθάνθηκε ευωδιαστό άρωμα να βγαίνει από τον άγιο άνθρωπο και έκραξε: «Σε ικετεύω, δούλε του Θεού, μη με βασανίσεις πριν από τον καιρό μου• να με διατάξεις να φύγω κι εγώ θα φύγω. Αν θέλεις θα σου πω πώς μπήκα μέσα σ’ αυτόν τον άνθρωπο». Ο άγιος διέταξε το δαίμονα να πει το ιστορικό. Ο δαίμονας αποκάλυψε: «Ο άνθρωπος αυτός θέλησε να κλέψει κάτι από τον γείτονά του και σκέφθηκε μέσα του: αν δεν σκοτώσω πρώτα τον άνθρωπο, δεν θα μπορέσω ν’ αρπάξω τα αγαθά του». Πήγε λοιπόν και σκότωσε τον γείτονά του. Τον έπιασα τη στιγμή που διέπραττε το έγκλημα, μπήκα και κατοίκησα μέσα του τριανταπέντε ολόκληρα χρόνια». Ακούγοντας αυτά ο άγιος του Θεού διέταξε τον δαίμονα να βγει αμέσως από τον άνθρωπο και να τον αφήσει πια ήσυχο. Ο δαίμονας βγήκε και ο άνθρωπος που είχε παραφρονήσει αποκαταστάθηκε στην υγεία του και βρήκε τη γαλήνη.
«Ο πρόλογος της Αχρίδος»