Την οργή των κατοίκων, της επιχειρηματικής κοινότητας και του δήμου της Σαντορίνης προκαλεί το σίριαλ κινδυνολογίας που πυροδότησε συνέντευξη καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης, ο οποίος φέρεται να δήλωσε ότι το ναυάγιο του SEA DIAMOND αποτελεί τοξική βόμβα για την ευρύτερη θαλάσσια ζώνη. Ο ίδιος το αρνείται και βεβαιώνει ότι οι επιστημονικές του παρατηρήσεις διαστρεβλώθηκαν, αλλά η περίεργη εμμονή και ο συντονισμός αναπαραγωγής ανεύθυνων αναφορών από κέντρα επιτηδείων που επιχειρούν να εκτρέψουν το τουριστικό ρεύμα προς τη Θήρα σε ανταγωνιστικούς εσωτερικούς προορισμούς ωθεί τελικά τους Σαντορινιούς στον εισαγγελέα.
Οι κάτοικοι του νησιού αναστατώθηκαν μετά από συνέντευξη που φέρεται να έδωσε ο διευθυντής του Εργαστηρίου Διαχείρισης Τοξικών και Επικίνδυνων Αποβλήτων του Πολυτεχνείου Κρήτης, καθηγητής Ευάγγελος Γιδαράκος, κατά δήθεν δηλώσεις του οποίου «στο SEA DIAMOND προσδιορίστηκαν συγκεντρώσεις επικίνδυνων ουσιών οι οποίες είναι τοξικές».
Σε δήλωσή της η νομική σύμβουλος του Δήμου Θήρας, Σοφία Κίτσου, τόνισε ότι θα προχωρήσει καταρχήν σε εξώδικες διαμαρτυρίες εάν δεν ανασκευαστούν τα δημοσιεύματα μεγάλων αθηναϊκών εφημερίδων, μίας εφημερίδας της Κρήτης και ενός ιστότοπου των Κυκλάδων, καθώς και όσων Μ.Μ.Ε. και ηλεκτρονικών μέσων προέβησαν σε αναδημοσίευση.
Η ίδια, επιπλέον, επεσήμανε ότι ο καθηγητής κλήθηκε να δώσει εξηγήσεις παρουσία δεκάδων κατοίκων του νησιού όταν το περασμένο Σάββατο βρέθηκε στη Σαντορίνη, στο Μπελώνιο Ίδρυμα για να περιγράψει τον τρόπο με τον οποίο θα πραγματοποιήσει έρευνες στη θαλάσσια περιοχή. Να σημειωθεί ότι στον καθηγητή ανατέθηκε από τη Νομαρχία Κυκλάδων η διενέργεια μελέτης για τον ποιοτικό και ποσοτικό χαρακτηρισμό επικίνδυνων και τοξικών ουσιών από το ναυάγιο του SEA DIAMOND.
Όπως είπε η κα. Κίτσου, ο καθηγητής αρνήθηκε ότι αναφέρθηκε σε θέμα «τοξικότητας των υδάτων», κάτι που και ο κ. Γιδαράκος επιβεβαίωσε σε τηλεφωνική του επικοινωνία. Τόνισε, μάλιστα, ότι οι δηλώσεις του είχαν διαστρεβλωθεί από τους δημοσιογράφους.
Την ίδια όμως στιγμή, ο ένας από τους δημοσιογράφους που υπογράφει σχετικό ρεπορτάζ, ανέφερε ότι ο κ. Γιδαράκος του είχε στείλει έγγραφο κείμενο με τις σχετικές παρατηρήσεις και επισημάνσεις.
Ο καθηγητής φέρεται να δήλωσε μεταξύ άλλων: «Ο θησαυρός του πλοίου είναι ένα εκρηκτικό κοκτέιλ. Μέσα στο πλοίο υπάρχουν πλαστικά απόβλητα τα οποία δεν διασπώνται κανονικά εύκολα. Λόγω όμως της θερμότητας μετατρέπονται σε μικρές ίνες που μπορούν να καταναλωθούν από τα ψάρια με κίνδυνο να περάσουν στην διατροφική αλυσίδα. Στο βυθισμένο πλοίο βρίσκονται ακόμα μπαταρίες, καλώδια, λαμπτήρες φθορισμού, τηλεοράσεις με πίνακες φθορισμού, ανιχνευτές καπνού, φορητές μπαταρίες και συσσωρευτές. Όταν όλα αυτά διαβρωθούν θα απελευθερώσουν πιθανότατα βαρέα μέταλλα, χρώμιο, εξασθενές χρώμιο, κάδμιο, μόλυβδο και άλλες επικίνδυνες ουσίες. Οι δε επιβραδυντές φλόγας εμπεριέχουν βρώμιο το οποίο με τη σειρά του τείνει να βιοσυσσωρεύεται σε οργανισμούς του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Μία ακόμα πηγή ρύπανσης είναι τα υφαλοχρώματα τα οποία αποτελούνται από χαλκό και τοξίνες».
«Δεν μπορεί ο καθένας να δυσφημίζει το νησί μας χωρίς στοιχεία»
Από την πλευρά του, ο δήμαρχος Άγγελος Ρούσος υπογράμμισε σε δήλωσή του: «Αυτό είναι πολύ σοβαρό θέμα και ήμουν πολύ αυστηρός με τον καθηγητή. Του τόνισα ότι στο μέλλον πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός με τις δηλώσεις του, γιατί εμείς με πολύ κόπο και έξοδα κρατήσαμε τη καλή φήμη του νησιού μας. Μήπως όλα τα άλλα πλοία που πλέουν στις θάλασσες δεν έχουν υφαλλοχρώματα; Δεν μπορεί ο καθένας να δυσφημίζει το νησί μας χωρίς στοιχεία», προσθέτοντας παράλληλα, ότι πίσω από τέτοιες ενέργειες κρύβονται επιτήδειοι οι οποίοι προσπαθούν να εκτρέψουν τον τουρισμό της Σαντορίνης προς άλλες περιοχές της χώρας.
Σε ερώτηση εάν η βεβαιότητα για τη μη επικινδυνότητα του πλοίου θα οδηγήσει και στην εγκατάλειψη του αιτήματος για ανέλκυση του πλοίου, ο δήμαρχος ήταν σαφής: «Σε καμία περίπτωση δεν θα δεσμευτώ για κάτι τέτοιο. Εμείς ζητάμε την ανέλκυση του πλοίου με όποιο κόστος».
Τόσο ο δήμαρχος όσο και η κα. Κίτσου, επανέλαβαν αρκετές φορές ότι οι κάτοικοι της Σαντορίνης εμπιστεύονται απόλυτα το ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. (Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών) ως μοναδικό εξειδικευμένο φορέα, ο οποίος διενεργεί τακτικές μετρήσεις και μέχρι στιγμής διαπιστώνει ότι τα νερά της Καλντέρας είναι πεντακάθαρα.
Το καλοκαίρι τα ερευνητικά αποτελέσματα
Σε κάθε περίπτωση, ο καθηγητής Ευάγγελος Γιδαράκος δήλωσε ότι τα δημοσιεύματα που προκάλεσαν την οργή των Σαντορινιών οφείλονται σε αδυναμία των δημοσιογράφων να κατανοήσουν τις δηλώσεις του. Πρόσθεσε, μάλιστα, ότι τα νερά της Καλντέρας σήμερα είναι πεντακάθαρα, όπως άλλωστε και τα νερά ολόκληρου του Αιγαίου.
Σε ερώτηση για το εάν τα περί «εκρηκτικού κοκτέιλ» και «ινών που ίσως περάσουν στη διατροφική αλυσίδα μέσω των αλιευμάτων» μπορεί να είναι μελλοντική απειλή, ο καθηγητής απέφυγε να απαντήσει. Πάντως, κατέστησε σαφές πως τα ερευνητικά αποτελέσματα θα είναι στη διάθεση των ενδιαφερόμενων το ερχόμενο καλοκαίρι, οπότε και θα ολοκληρωθεί η έρευνα.
Η απάντηση του δήμου
Σε περίπτωση που δεν ανασκευαστούν τα ψεύδη που κάποιοι έγραψαν μεταφέροντας δήθεν δηλώσεις του καθηγητή του Πολυτεχνείου Κρήτης κ. Γιδαράκου, ο Δήμος Θήρας θα ζητήσει μέσω εξωδίκου να ανασκευαστούν οι δηλώσεις και να αποδοθούν σωστά. Αυτό επεσήμανε σε δήλωσή της η νομική σύμβουλος του Δήμου, κα. Κίτσου, η οποία μάλιστα απέδωσε τα δημοσιεύματα σε προσπάθεια δυσφήμισης του νησιού πιθανόν από ανταγωνιστικούς τουριστικά προορισμούς. Εν τω μεταξύ, δυσφορία έχει προκαλέσει στους φορείς του νησιού το γεγονός ότι στην Σαντορίνη ουσιαστικά παρουσιάστηκε από τον κ. Γιδαράκο και τους συνεργάτες του απλά η βιβλιογραφία περί επικινδύνων και τοξικών υλικών και όχι ουσιαστικές πληροφορίες, αφού ακόμα δεν έχουν γίνει μετρήσεις στην περιοχή.
Ελλιπή και θεωρητικά τα στοιχεία της μελέτης
Οι κάτοικοι του νησιού είναι ανάστατοι από την πρόωρη δημοσιοποίηση μιας μελέτης που ουσιαστικά δεν υπάρχει, αφού μόλις πριν από μια εβδομάδα, πραγματοποιήθηκε η πρώτη δειγματοληψία και δεν έχει λάβει κανένα στοιχείο υπόψη της ή αν έχει λάβει το υποτιμά και το θεωρεί ελλιπές, ενώ στηρίζεται σε θεωρητικές συγκρίσεις και βιβλιογραφικές μελέτες. Με την παρουσίαση αλλά και τις δηλώσεις του στο έκπληκτο ακροατήριο της Σαντορίνης, ουσιαστικά αμφισβήτησε οτιδήποτε έχει γίνει για την αντιμετώπιση του ναυαγίου, αλλά και τις ίδιες μετρήσεις του ΕΛΚΕΘΕ (Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών) που με συστηματικές μελέτες και δειγματοληψίες κάθε έξι μήνες, από εξαιρετικούς και εξειδικευμένους επιστήμονες, δεν διαπιστώνουν καμία επιβάρυνση στο θαλάσσιο περιβάλλον.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, ζητήθηκε από τους πολίτες της Σαντορίνης, με έντονο και κατηγορηματικό τρόπο να διαψεύσει ο Καθηγητής όσα δημοσιεύματα προβάλλουν μία Σαντορίνη, όπου οι κάτοικοι δεν έχουν καμία τύχη για αναπαραγωγή, κινδυνεύουν να προσβληθούν από θανατηφόρες ή στην καλύτερη περίπτωση ανίατες ασθένειες, καταναλώνοντας τα «τοξικά» ψάρια της Καλντέρας.
Τι έχει γίνει για την αντιμετώπιση του ναυαγίου
- Έχουν δαπανηθεί μέχρι σήμερα, ποσό που υπερβαίνει τα 17 εκατομμύρια Ευρώ για την άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση της ρύπανσης και την προστασία του περιβάλλοντος. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι τόσο η Ελληνική, όσο και η διεθνής νομοθεσία, προβλέπουν ως μέγιστο ποσό τα 4,3 εκατομμύρια Ευρώ (χωρίς σε αυτό το ποσό να συμπεριλαμβάνεται το κόστος της απάντλησης).
- Για πρώτη φορά στα ελληνικά χρονικά σε παρόμοια ναυτικά ατυχήματα, λήφθηκαν μέτρα αμέσως μετά το ατύχημα, αναθέτοντας την επιχείρηση σε εξειδικευμένη εταιρεία η οποία εφάρμοσε μεθόδους και μέσα τελευταίας λέξης της τεχνολογίας. Το αποτέλεσμα ήταν, η παράδοση των ακτών στις τοπικές αρχές καθαρότερες από ότι ήταν πριν (αυτό το επικύρωσαν ενυπόγραφα οι ίδιοι) αλλά και τη μη επιβάρυνση του θαλάσσιου περιβάλλοντος, γεγονός που πιστοποιούν τα αποτελέσματα τακτικών αναλύσεων του ΕΛ.ΚΕ.Θ.Ε. (Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών) που είναι και ο μόνος επίσημος και αρμόδιος φορέας.
- Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε επιχείρηση απάντλησης των πετρελαιοειδών με την εξειδικευμένη, Βρετανική εταιρεία “DRONIK MARITIME CONSULTANTSLTD” η οποία χρησιμοποίησε ιδιαίτερα καινοτόμες τεχνολογίες για την υλοποίηση του έργου. Θα πρέπει επίσης να σημειωθεί ότι δεν έχει στο παρελθόν γίνει παρόμοια επιχείρηση σε κρουαζιερόπλοιο, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά παγκοσμίως. Είναι αξιοσημείωτο ότι ακόμα και στην περίπτωση του δεξαμενόπλοιου “Prestige” δεν απαντλήθηκαν τα καύσιμα του πλοίου τα οποία παραμένουν ακόμα στο κουφάρι του αλλά μόνο το μεγαλύτερο μέρος του φορτίου με πετρελαιοειδή που μετέφερε.
- Το κόστος της επιχείρησης της απάντλησης ξεπέρασε τα 6 εκατομμύρια δολάρια Αμερικής και το αποτέλεσμα ήταν η απάντληση 929 κυβικών μέτρων μείγμα θαλασσινού νερού και ρυπογόνων ουσιών, από τα οποία τα 155 κυβικά μέτρα είναι πετρελαιοειδή, ενώ δεν διαπιστώθηκε ύπαρξη άλλων ρυπογόνων ουσιών σε άλλα σημεία του πλοίου πλην αυτών που ήδη συγκεντρώθηκαν. Σημειωτέον ότι κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων απάντλησης διαπιστώθηκε ότι το πλοίο έχει μετατραπεί σε «ύφαλο» όπου είναι εμφανής η θαλάσσια ζωή.
- Επιπρόσθετη σημαντική επιστημονική μαρτυρία είναι η τελευταία μελέτη που εκπονήθηκε από την Μονάδα Περιβαλλοντικής Επιστήμης και Τεχνολογίας, με Επιστημονικό Υπεύθυνο την Μαρία Λοϊζίδου, καθηγήτρια της Σχολής Χημικών Μηχανικών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου, όπου ρητώς αποφαίνεται «ότι δεν προκύπτουν σημαντικές επιπτώσεις στο θαλάσσιο οικοσύστημα» και ενδεικτικά αναφέρει:
σε κανένα δείγμα δεν ανιχνεύθηκαν άλλες οργανικές ουσίες πέραν των υδρογονανθράκων που θα μπορούσαν να συσχετιστούν με το ναυάγιο.
Τα βαρέα μέταλλα κυρίως χαλκός, κάδμιο, ψευδάργυρος, νικέλιο, μόλυβδος, αποδίδονται με βραδείς ρυθμούς στο θαλάσσιο περιβάλλον και συνεκτιμώντας την παράμετρο αυτή με το ότι οι συνολικές ποσότητες δεν εκτιμώνται ως σημαντικές, αυτά δεν ιεραρχούνται ως άμεση απειλή για το περιβάλλον και ειδικότερα για το θαλάσσιο οικοσύστημα.
Διαπιστώθηκαν κάποιες ενδείξεις μικρής επιβάρυνσης στο σημείο του ναυαγίου, ιδιαίτερα για τα μέταλλα Zn, Mn, Ni, Cd, Cu χωρίς όμως οι τιμές να είναι τέτοιες που να μπορούν να χαρακτηρίσουν την περιοχή ως ρυπασμένη.
Άλλες επικίνδυνες ουσίες από μπαταρίες, μελάνες, φωτογραφικά υλικά, ψυκτικά, κ.λ.π. που αναφέρονται στο κείμενο βρίσκονται σε μέτριες ποσότητες και δεν ιεραρχούνται ως σημαντική απειλή για το περιβάλλον και ειδικότερα για το θαλάσσιο οικοσύστημα.
- Σχετικά με το αίτημα ανέλκυσης, είναι τελείως ανεύθυνο και στερείται κάθε επιστημονικής τεκμηρίωσης, καθώς οι ειδικοί που διαθέτουν όλα τα στοιχεία του ναυαγίου, διατείνονται ότι τόσο η θέση, η κατάσταση του ναυαγίου όσο και το βάθος που βρίσκεται αποτελούν ανασχετικοί παράγοντες, υπάρχουν σοβαρά θέματα ασφαλείας για την επιχείρηση, ενώ πιθανή ανέλκυση ενδέχεται να προκαλέσει τεράστια οικολογική καταστροφή, καθώς είναι αδύνατο να υπολογίσει κανείς την αντίδραση των αδρανών υλικών που έχουν απομείνει στο κουφάρι.
- Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι στον ελληνικό βυθό βρίσκονται πέραν των 3,000 ναυαγίων και ποτέ πριν δεν έχει λάβει χώρα μια τέτοια επιχείρηση Για παράδειγμα δεν έγινε απάντληση από το κουφάρι του Jupiter που βρίσκεται βυθισμένο στο λιμάνι του Πειραιά και μάλιστα εμποδίζει την πορεία των πλοίων από το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας ή από το Samina μέσα στο λιμάνι της Πάρου.
http://fimotro.blogspot.com/2010/01/blog-post_9336.html